Jaws (1975)

Ελληνικός Τίτλος: Τα Σαγόνια του Καρχαρία
Κατηγορία: Θρίλερ
Σκηνοθεσία: Steven Spielberg
Σενάριο: Peter Benchley, Carl Gottlieb
Πρωταγωνιστούν: Roy Scheider, Robert Shaw, Richard Dreyfuss, Lorraine Gary, Murray Hamilton
Μουσική: John Williams
Φωτογραφία: Bill Butler
Μοντάζ: Verna Fields
Χώρα Παραγωγής: ΗΠΑ
Χρώμα: Έγχρωμη
Διάρκεια: 124 min

«See it before you go swimming!»
(Δείτε το πριν πάτε να κολυμπήσετε!)
Με αυτήν την φράση προέτρεπε τους θεατές το κινηματογραφικό trailer της ταινίας «Jaws», που όταν κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους της Αμερικής, το καλοκαίρι του 1975 από την Universal Pictures, οι παραλίες άρχισαν σταδιακά να αδειάζουν.
Η ταινία βασίστηκε στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Peter Benchley που εκδόθηκε το 1974, το οποίο με την σειρά του είχε βασιστεί στα πραγματικά γεγονότα μιας σειράς φονικών επιθέσεων καρχαριών μεταξύ 1 και 12 Ιουλίου του 1916 στις ακτές του New Jersey των ΗΠΑ, αλλά και μιας σειράς επιθέσεων στην ίδια περιοχή την δεκαετία του 1960. Το σενάριο γράφτηκε από τον ίδιο τον συγγραφέα σε συνεργασία με τον σεναριογράφο Carl Gottlieb.

Σε ένα μικρό νησί των ΗΠΑ, το Amity, λίγες μέρες πριν την 4η Ιουλίου, ημέρα εθνικής εορτής των Αμερικανών, μια νεαρή γυναίκα δέχεται επίθεση από έναν τεράστιο λευκό καρχαρία. Για καθαρά οικονομικούς λόγους, καθώς το βασικό εισόδημα των κατοίκων της περιοχής στηρίζεται στο θερινό τουρισμό, η απειλή του μεγάλου λευκού καρχαρία πρέπει να μείνει κρυφή. Έτσι παρά την αναστάτωση των ανθρώπων που πληροφορούνται το τραγικό συμβάν, οι ανυποψίαστοι τουρίστες συνεχίζουν τις διακοπές τους κολυμπώντας στα βαθιά νερά του ωκεανού που κινείται ο λευκός καρχαρίας.
Όταν όμως τα θύματα που βρίσκουν τραγικό και επώδυνο θάνατο από τα σαγόνια του πεινασμένου καρχαρία αρχίζουν να πληθαίνουν, ο αρχηγός της αστυνομίας του νησιού, Μάρτιν Μπρόντυ (Roy Scheider), αποφασίζει να πάρει δραστικά μέτρα για να προστατέψει τους παραθεριστές αλλά και την ίδια του την οικογένεια.
Μαζί με έναν πλούσιο και παθιασμένο με το επάγγελμα του ωκεανολόγο, τον Ματ Χούπερ (Richard Dreyfuss) και με τον “θαλασσόλυκο” Κουίντ (Robert Shaw), θα σαλπάρει με ένα ψαροκάικο προκειμένου να εξοντώσουν τον φονικό καρχαρία...

Όταν οι υπεύθυνοι της Universal ενέκριναν τη μεταφορά του βιβλίου του Peter Benchley στον κινηματογράφο από τον νεαρό (μόλις 28 χρονών) και άσημο τότε σκηνοθέτη Steven Spielberg, σίγουρα δε φανταζόντουσαν ότι επρόκειτο να δημιουργηθεί μια ταινία “φαινόμενο”. Η εμπορική επιτυχία του «Jaws» ήταν τεράστια καθώς οι εισπράξεις της στο Αμερικάνικο Box Office ξεπέρασαν τα 100.000.000 δολάρια, μένοντας στην ιστορία του Hollywood, αλλά και γενικότερα του κινηματογράφου, ως το πρώτο “blockbuster”.
Μέχρι σήμερα οι εισπράξεις της ταινίας, σε παγκόσμιο επίπεδο, αγγίζουν το ποσό των 470 εκατομμυρίων δολαρίων.
Προφανώς κάτι τέτοιο δεν είναι τυχαίο, αφού ο σκηνοθέτης μας χαρίζει ένα από τα καλύτερα θρίλερ όλων των εποχών, που αφήνει το θεατή άναυδο με τα απίστευτα προσεγμένα πλάνα του, τους ιδιόρρυθμους χαρακτήρες, το εξαιρετικά έντονο σασπένς και ορισμένες σκηνές που κόβουν την ανάσα. Σαράντα σχεδόν χρόνια μετά την πρώτη του προβολή, το «Jaws» παραμένει το ίδιο τρομακτικό και επιβλητικό, κατορθώνοντας να ξεγελάσει, να αιφνιδιάσει και να διασκεδάσει το θεατή, χωρίς να τον κουράσει σχεδόν καθόλου.
Ο Spielberg με άφθονα υποβρύχια πλάνα, χρησιμοποιεί την κάμερα με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε ο θεατής να παρακολουθεί με τα μάτια του φονικού καρχαρία, επιτείνοντας έτσι την αγωνία.
Άλλοι παράμετροι που οδηγούν «Τα σαγόνια του καρχαρία» στο να είναι ακόμη και σήμερα μια ξεχωριστή ταινία, είναι  το γρήγορο μοντάζ και η χαρακτηριστική μουσική του John Williams που έγινε ένα από τα πιο γνωστά κινηματογραφικά μουσικά θέματα όλων των εποχών, συνώνυμο του τρόμου και της φρίκης και αποτελεί ένα από τα κορυφαία παραδείγματα της μέγιστης αξίας και σημασίας που παίζει η μουσική υπόκρουση σε μια ταινία.

Οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι πολύ καλές, με κορυφαίες αυτές της πρωταγωνιστικής τριάδας, που αποτελείται από τους Roy Scheider, Robert Shaw και Richard Dreyfuss.
Ο χαρακτήρας του Κουίντ, που υποδύεται ο Robert Shaw, προχωράει το σενάριο ένα βήμα παραπάνω, θίγοντας κάποια σοβαρά κοινωνικά θέματα και δίνοντας κατά κάποιο τρόπο στην ιστορία μια αλληγορία, σχετιζόμενη με την ανθρώπινη ματαιοδοξία και με την στάση του ανθρώπου απέναντι στην φύση.
Η μεγάλη επιτυχία της ταινίας έκανε τον Steven Spielberg ευρέως γνωστό και σεβαστό στους κύκλους του Hollywood, ενώ υπήρξε η αφορμή για την δημιουργία τριών sequel και ένα πλήθος παρόμοιων ταινιών, οι οποίες φυσικά δεν είχαν ούτε την ίδια επιτυχία αλλά ούτε και την ίδια ποιότητα. Οι συνέχειες του «Jaws» ήταν το «Jaws 2» (1978), «Jaws 3-D» (1983) και το «Jaws: The Revenge» (1987).
Η ταινία κέρδισε τρία βραβεία Όσκαρ: Καλύτερου Μοντάζ (Verna Fields), Μουσικής (John Williams) και Καλύτερου Ήχου, ενώ το εκπληκτικό μουσικό θέμα της τιμήθηκε ακόμη με ένα βραβείο BAFTA, μία Χρυσή Σφαίρα και ένα βραβείο Grammy.