Ρεμπέτικο (1983)


Αγγλικός Τίτλος: Rembetiko
Κατηγορία: Δράμα, Βιογραφική, Μιούζικαλ, Ιστορική
Σκηνοθεσία: Κώστας Φέρρης
Σενάριο: Σωτηρία Λεονάρδου, Κώστας Φέρρης
Πρωταγωνιστούν: Σωτηρία Λεονάρδου, Νίκος Καλογερόπουλος, Μιχάλης Μανιάτης, Θέμις Μπαζάκα, Νίκος Δημητράτος
Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Φωτογραφία: Τάκης Ζερβουλάκος
Μοντάζ: Γιάννα Σπυροπούλου
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα
Χρώμα: Έγχρωμη
Διάρκεια: 147 min


Το «Ρεμπέτικο» είναι μια ταινία που αφηγείται την ζωή μιας γυναίκας-ρεμπέτισσας, της Μαρίκας, παράλληλα όμως παρουσιάζει τα ιστορικά και κοινωνικοπολιτικά γεγονότα που συνέβησαν στην Ελλάδα, από το 1920 έως και το 1960. Η Μικρασιατική Καταστροφή, τα χρόνια του Μεσοπολέμου, ο Πόλεμος, η Ναζιστική Κατοχή, η Απελευθέρωση, ο Εμφύλιος και η επικράτηση των Δεξιών, είναι μερικά από αυτά.
Ο τρόπος αφήγησης, σε αντίθεση με πολλές άλλες βιογραφικές ταινίες, είναι απόλυτα γραμμικός και τα ιστορικά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα την περίοδο αυτή, τα παρακολουθούμε μέσα από ασπρόμαυρα φιλμάκια που παρεμβάλλονται μεταξύ των σκηνών.
Το όνομα της ηρωίδας δεν είναι τυχαίο καθώς η κεντρική ιδέα του σεναρίου είναι παρμένη από την ζωή της αείμνηστης, μεγάλης τραγουδίστριας, Μαρίκας Νίνου, της οποίας η γέννηση και ο θάνατος ήταν γεγονότα που συνέβησαν στα ίδια χρονικά σημεία που συμβαίνουν και στην Μαρίκα της ταινίας. Από κει και πέρα τα κοινά σημεία στη ζωή της ηρωίδας και της τραγουδίστριας, είναι ελάχιστα. Έτσι, το γεγονός ότι πολλοί αναφέρουν το «Ρεμπέτικο» ως βιογραφία της Μαρίκα Νίνου, αποτελεί μια εντελώς λανθασμένη άποψη.


Σμύρνη, λίγο πριν την Μικρασιατική Καταστροφή. Η Αντριάνα (Θέμις Μπαζάκα), η γυναίκα του ρεμπέτη τραγουδιστή Παναγή (Νίκος Δημητράτος), φέρνει στον κόσμο την Μαρίκα (Σωτηρία Λεονάρδου).
Με τους διωγμούς του 1922 η μικρή Μαρίκα, έρχεται στην Ελλάδα με την οικογένειά της. Οι γονείς της τραγουδούν σε μία ταβέρνα του Πειραιά, αλλά τα βγάζουν δύσκολα πέρα.  Η σχέση μεταξύ του ζευγαριού δεν είναι καλή και σε έναν από τους καυγάδες τους, ο βάναυσος Παναγής, θα σκοτώσει κατά λάθος την Αντριάνα, μπροστά στα μάτια της μικρής.
Η Μαρίκα μεγαλώνει και γνωρίζει τον Γιάννη (Κωνσταντίνος Τζούμας), έναν πλανόδιο ταχυδακτυλουργό που κάνει τις εμφανίσεις του με το ψευδώνυμο Χουάν. Τον ακολουθεί και η σχέση τους φέρνει στον κόσμο ένα κοριτσάκι. Λίγο μετά την γέννηση του παιδιού, ο Γιάννης, βλέποντας ότι η δουλειά του δεν έχει πλέον πέραση, αποφασίζει να φύγει από την Ελλάδα. Έτσι, η νεαρή Μαρίκα μένει μόνη με ένα μωρό στην αγκαλιά, έχοντας μοναδικό της στήριγμα έναν φίλο της βιολιστή, τον Γιωργάκη.
Οι δυο τους θα βρεθούν να δουλεύουν στην ταβέρνα του Θωμά (Γιώργος Ζορμπάς), όπου εμφανίζεται ο Μπάμπης (Νίκος Καλογερόπουλος) με την ορχήστρα του. Εκεί, σε αυτό το μαγαζί και μέσα από πολύ δύσκολες συνθήκες, γεννιέται μια μεγάλη τραγουδίστρια του ρεμπέτικου τραγουδιού, η Μαρίκα...


Το «Ρεμπέτικο» μπορεί να χαρακτηριστεί σαν ένα λαϊκό, μουσικό δράμα, το οποίο μέσα από μια απλοϊκή ιστορία, καταφέρνει και αναβιώνει με πολύ ρεαλιστικό τρόπο, μια εποχή σχετικά πρόσφατη, κατά την οποία δημιουργήθηκε, ήκμασε και παρήκμασε το ρεμπέτικο τραγούδι. Μια μουσική εποχή που είχε διάρκεια σαράντα χρόνων, με τους πρωταγωνιστές της να έχουν σήμερα τα ονόματά τους γραμμένα, με “χρυσά γράμματα” στις σελίδες της ιστορίας του Ελληνικού τραγουδιού. Τότε όμως τα πράγματα δεν ήταν έτσι. Οι ρεμπέτες, οι περισσότεροι Μικρασιάτες πρόσφυγες, που μαζί με το λιγοστό βιος του έφεραν μαζί τους στην Ελλάδα και την μουσική τους, θεωρούνταν περιθωριακοί, αλήτες, χασικλήδες, παράνομοι, άνθρωποι που τους άρεσε να ζουν στα άκρα...
Ο σκηνοθέτης Κώστας Φέρρης στο «Ρεμπέτικο», μας παρουσιάζει αυτούς τους ανθρώπους με πρόσχημα την ζωή μιας συναδέλφισσάς τους, της Μαρίκας. Επιλέγει 5-6 συμπρωταγωνιστές και ένα μεγάλο πλήθος κομπάρσων να την πλαισιώσουν, και δημιουργεί μια ταινία σχεδόν αριστουργηματική, για τα ελληνικά δεδομένα και όχι μόνο.
Αντάξιος συνοδοιπόρος του σ’ αυτό δημιούργημα ο μουσικοσυνθέτης Σταύρος Ξαρχάκος, ο οποίος ντύνει όλη την ταινία με εκπληκτική μουσική και με τραγούδια, σε στίχους του μεγάλου ποιητή-στιχουργού Νίκου Γκάτσου. Τραγούδια, που αν και γράφτηκαν για τις ανάγκες της ταινίας, μοιάζουν σαν να έχουν βγει την εποχή που αναπαριστά η οπτικοποίησή τους.
Σχεδόν τέλεια είναι και η αναπαράσταση της εποχής, με τα σκηνικά και τα κοστούμια να είναι προσεγμένα έως και στην παραμικρή τους λεπτομέρεια. Εξαιρετική δουλειά έχει γίνει και στους άλλους τομείς όπως, στην φωτογραφία και στο μοντάζ.
Η Σωτηρία Λεονάρδου, η οποία έχει συνυπογράψει το σενάριο μαζί με τον Φέρρη, υποδύεται εκπληκτικά τον πολυσύνθετο χαρακτήρα της Μαρίκας, ενώ η χροιά της φωνής της στα τραγούδια που ερμηνεύει, είναι απολαυστικότατη.
Πολύ καλές είναι και οι ερμηνείες των υπολοίπων πρωταγωνιστών, με κορυφαία ίσως, αυτή της Θέμις Μπαζάκα, στο ρόλο της Αντριάνας.
Αναφορά πρέπει να γίνει στην μικρή εμφάνιση “έκπληξη” του Σταύρου Ξαρχάκου, στην σκηνή που παίζει στο πιάνο και ερμηνεύει το τραγούδι «Το πρακτορείο» καθώς και στην μικρή, φευγαλέα εμφάνιση, του αείμνηστου Νικόλα Άσιμου, στο ρόλο του “Διογένη με το φανάρι” στην σκηνή μετά το τέλος της παράστασης των ταχυδακτυλουργικών κόλπων, του Κωνσταντίνου Τζούμα.


Η πρώτη προβολή της ταινίας έγινε στις 3 Οκτωβρίου του 1983, έκοψε 98.492 εισιτήρια και κατετάγη στην 9η θέση ανάμεσα στις 33 ελληνικές ταινίες εκείνης της σαιζόν. Δύο χρόνια αργότερα, το 1985, προβλήθηκε με τον ομώνυμο τίτλο, ως μίνι τηλεοπτική σειρά, από την ΕΡΤ.
Το σάουντρακ, που η κυκλοφορία του ήταν παράλληλη με αυτή της ταινίας, σημείωσε πολύ μεγάλη επιτυχία, πουλώντας πάνω από 200.000 αντίτυπα.
Η ταινία επιλέχθηκε να εκπροσωπήσει την χώρα μας στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βερολίνου όπου και διακρίθηκε, κερδίζοντας την Αργυρή Άρκτο, το 1984.
Επίσης τιμήθηκε με 4 βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (καλύτερης ταινίας, α' γυναικείου ρόλου, β' γυναικείου ρόλου και ειδικό βραβείο μουσικής), με 5 Κρατικά Βραβεία Ποιότητας (καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, ερμηνείας, μακιγιάζ και τεχνικής επίδοσης) με 7 Κορφιάτικα βραβεία, με το Ειδικό βραβείο επιτροπής στο Φεστιβάλ Valencia το 1984 και με το Μεγάλο βραβείο στο Φεστιβάλ Αλεξανδρείας το 1985.
Το 2000, το «Ρεμπέτικο» ψηφίστηκε ως η δημοφιλέστερη ελληνική ταινία, στο Internet Movie Database.




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας σχετικά με αυτήν την ανάρτηση