Μικρά Αγγλία (2013)

Αγγλικός Τίτλος: Little England
Κατηγορία: Δράμα, Αισθηματική
Σκηνοθεσία: Παντελής Βούλγαρης
Σενάριο: Ιωάννα Καρυστιάνη
Πρωταγωνιστούν: Πηνελόπη Τσιλίκα, Σοφία Κόκκαλη, Αννέζα Παπαδοπούλου, Ανδρέας Κωνσταντίνου, Μάξιμος Μουμούρης, Βασίλης Βασιλάκης, Χρήστος Καλαβρούζος
Μουσική: Κατερίνα Πολέμη
Φωτογραφία: Σίμος Σαρκετζής
Μοντάζ: Τάκης Γιαννόπουλος
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα
Χρώμα: Έγχρωμη
Διάρκεια: 153 min

Η ταινία βασίζεται στο αριστουργηματικό και πολυδιαβασμένο, ομότιτλο μυθιστόρημα της Ιωάννας Καρυστιάνη (η οποία επιμελείται και το σενάριο) που εκδόθηκε το 1997. «Μικρά Αγγλία». Κατά κύριο λόγο η μεταφορά στην μεγάλη οθόνη επικεντρώνεται στην ερωτική ιστορία περιορίζοντας εν μέρει τα ηθογραφικά και διάφορα άλλα στοιχεία που συνυπάρχουν στο αρχικό κείμενο. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται και στο τρέιλερ της ταινίας η ιστορία εξελίσσεται γύρω από τον άξονα: “Ένα σπίτι, ένα μυστικό, ένας άντρας, δύο αδελφές”.

Ο διακεκριμένος σκηνοθέτης Παντελής Βούλγαρης, αφηγούμενος την ιστορία του σεναρίου, κινηματογραφεί με ύφος μελαγχολικό, περιγράφοντας με εξαιρετικό τρόπο το νησιώτικο προπολεμικό μικρόκοσμο της Άνδρου, συνδέοντας τα τεκταινόμενα και την τύχη των ηρώων του με κοινωνικές, οικονομικές αλλά και ιστορικές συνθήκες της εποχής. Η αφήγησή του ρίχνει φως στις σκιές της καθημερινότητας, στις διαταραγμένες ανθρώπινες σχέσεις, και στα επακόλουθα των υποταγών που διαδραματίζονταν την αναφερόμενη εποχή, φυσικά όχι μόνο στο νησί της Άνδρου και αναμφισβήτητα όχι μόνο τότε.

Άνδρος αρχές της δεκαετίας του ’30. Η 20χρονη Όρσα (Πηνελόπη Τσιλίκα) είναι τρελά ερωτευμένη με τον υποπλοίαρχο Σπύρο Μαλταμπέ (Ανδρέας Κωνσταντίνου). Λόγω του εσωστρεφή της χαρακτήρα, ο έρωτας αυτός παραμένει κρυφός σε όλο τον περίγυρό της. Η μικρότερη αδελφή της, Μόσχα (Σοφία Κόκκαλη), εντελώς αντίθετος χαρακτήρας, δυναμική και γεμάτη όνειρα, θέλει να φύγει από την Άνδρο και να αποδράσει έτσι από τη μοίρα των γυναικών του νησιού που δεν είναι άλλη, από το να παντρεύονται ναυτικούς που όλο λείπουν μακριά τους ή θαλασσοπνίγονται.

Για την συντηρητική και αυταρχική μητέρα τους, Μίνα (Αννέζα Παπαδοπούλου), σύζυγο ενός καπετάνιου που για χρόνια λείπει συνεχώς σε ταξίδια, ο έρωτας είναι ένα συναίσθημα που μόνο προβλήματα και πόνο μπορεί να φέρει.
Έτσι, παραβλέποντας τα αισθήματα και τα “θέλω” των κοριτσιών της, συνωμοτώντας και αξιοποιώντας της γνωριμίες της, τις παντρεύει με μοναδικό γνώμονα το οικονομικό συμφέρον. Την Όρσα με τον εύπορο πλοιοκτήτη και καπετάνιο Νίκο Βατοκούζη (Μάξιμος Μουμούρης) και λίγο καιρό αργότερα την μικρότερη Μόσχα με τον καπετάνιο και επίσης ευκατάστατο πλοιοκτήτη πλέον, Σπύρο, με τον οποίο η Όρσα είναι ακόμα ερωτευμένη.
Τα δυο ζευγάρια θα κατοικήσουν στο ίδιο σπίτι κι έτσι αναπόφευκτα, η οικογενειακή ευτυχία και γαλήνη θα ισορροπούν συνεχώς σ’ ένα τεντωμένο σχοινί έως και τη στιγμή της αποκάλυψης του μυστικού της Όρσας, που θα έχει σαν επακόλουθο άκρως δραματικές και καταστροφικές καταστάσεις για όλους τους ήρωες, μα κυρίως για τις δύο αγαπημένες αδελφές...

Η απεικόνιση του νησιού δεν γίνεται με ειδυλλιακό τρόπο, αλλά με έναν τρόπο ιδιαίτερα λιτό που αναδεικνύει το όμορφο και ταυτόχρονα άγριο τοπίο της Άνδρου, με εξεζητημένα πλάνα στις φουρτουνιασμένες θάλασσες, στις βραχοσπηλιές, στις ξερολιθιές, στα χωράφια, στα γεφυράκια, στα στενά δρομάκια και στην Χώρα.
Σε γενικές γραμμές πρόκειται για μια προσεγμένη σε κάθε επίπεδο παραγωγή, στην φωτογραφία (Σίμος Σαρκετζής), στα ντεκόρ (Αντώνης Δαγκλίδης) στα κοστούμια (Γιούλα Ζωιοπούλου), στο μοντάζ (Τάκης Γιαννόπουλος) κλπ. Tο ίδιο ισχύει και για την πανέμορφη σαγηνευτική μουσική της Κατερίνας Πολέμη. Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα ένα άψογο εικαστικό αποτέλεσμα, μία πιστότατη αναπαράσταση της εποχής και μία ατμόσφαιρα, που αγκαλιάζει και ταξιδεύει κυριολεκτικά τον θεατή.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί η αμέριστη βοήθεια και υποστήριξη των κατοίκων του νησιού σε όλο το εγχείρημα. Χωρίς την συνδρομή τους, σίγουρα το αποτέλεσμα θα ήταν διαφορετικό.

Στους βασικούς ρόλους των κοριτσιών, της Όρσας και της Μόσχας, συναντάμε δύο πρωτοεμφανιζόμενες ηθοποιούς, την Πηνελόπη Τσιλίκα και την Σοφία Κόκκαλη, οι οποίες με την εμφάνισή τους και τις ερμηνείες τους πετυχαίνουν απόλυτα τον στόχο τους. Το ίδιο και με το παραπάνω καταφέρνει και η έμπειρη Αννέζα Παπαδοπούλου στον ρόλο της μητέρας τους. Η πολύπειρη ηθοποιός, σε μια από τις ελάχιστες κινηματογραφικές της εμφανίσεις , με τις τεράστιες υποκριτικές της ικανότητες καταφέρνει και απεικονίζει έναν χαρακτήρα καλό και κακό, μισητό και αγαπητό ταυτόχρονα, που ότι πράττει το πράττει μόνο και μόνο για το καλό των παιδιών της, άσχετα εν τέλει, αν άθελά της γίνεται η αιτία της συμφοράς.
Στους ρόλους των δύο γαμπρών, του Σπύρου και του Νίκου, συναντάμε τους επίσης πολύ καλούς Αντρέα Κωνσταντίνου και Μάξιμο Μουμούρη αντίστοιχα. Σημαντικούς επίσης ρόλους στην ταινία κρατάνε οι “βετεράνοι” ηθοποιοί, Βασίλης Βασιλάκης και Χρήστος Καλαβρούζος.
Η σκηνή της αποκάλυψης του ανεκπλήρωτου έρωτα της Όρσας είναι συγκλονιστική, και όχι αδίκως, από πολλούς χαρακτηρίστηκε σαν μία από τις κορυφαίες σκηνές του ελληνικού κινηματογράφου κι όχι μόνο.

Η «Μικρά Αγγλία» προβλήθηκε στους κινηματογράφους στις 5 Δεκεμβρίου 2013, σημειώνοντας μεγάλη εμπορική επιτυχία στην εγχώρια αγορά δεδομένου ότι, εισπρακτικά ήταν η δεύτερη υψηλότερη ταινία του 2013 και η πρώτη μεταξύ των ελληνικών ταινιών, με συνολικά έσοδα κατά την πρώτη της προβολή περίπου τα 3 εκατομμύρια ευρώ και παραμένοντας στις πρώτες θέσεις του εγχώριου box office για 6 εβδομάδες.
Οι κριτικές που απέσπασε ήταν ως επί το πλείστον εγκωμιαστικές, ενώ τα αρνητικά σχόλια είχαν να κάνουν κυρίως με την μεγάλη διάρκειά της και το σχετικά προβλέψιμο σενάριο.
Υπήρξε υποψήφια σε 13 κατηγορίες στα βραβεία της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου όπου διακρίθηκε στις 6 από αυτές, μεταξύ των οποίων κι εκείνης της Καλύτερης Ταινίας.
Σε διεθνές επίπεδο, μεταξύ άλλων, συμμετείχε στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Σαγκάης όπου κυριολεκτικά κυριάρχησε κερδίζοντας στις κατηγορίες “Καλύτερης Ταινίας”, “Καλύτερης Σκηνοθεσίας” και “Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας”. Επίσης προτάθηκε από την Ελληνική Ακαδημία να συμμετέχει στην 87η τελετή Βραβείων Όσκαρ, αλλά τελικά δεν ήταν υποψήφια.