Metropolis (1927)

Ελληνικός Τίτλος: Μητρόπολις
Κατηγορία: Δράμα, Φαντασίας
Σκηνοθεσία: Fritz Lang
Σενάριο: Thea von Harbou, Fritz Lang
Πρωταγωνιστούν: Brigitte Helm, Alfred Abel, Gustav Fröhlich
Μουσική: Gottfried Huppertz
Φωτογραφία: Karl Freund, Günther Rittau, Walter Ruttmann
Χώρα Παραγωγής: Γερμανία
Χρώμα: Ασπρόμαυρη
Διάρκεια: 153 min

Μια μυθική αξεπέραστη δημιουργία. Μια από τις σπουδαιότερες ταινίες όλων των εποχών. Υποδειγματικές ερμηνείες, εξαιρετική σκηνοθεσία, εκπληκτική μουσική υπόκρουση και ένα σενάριο πολύ πιο μπροστά από την εποχή του. Μια πανάκριβη υπερπαραγωγή, μελετημένη μέχρι και στην παραμικρή λεπτομέρεια. Ταινία-σταθμός του παγκόσμιου κινηματογράφου, πηγή έμπνευσης για πολλούς κινηματογραφικούς δημιουργούς, με μεγάλη επιρροή σε όλες τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας που έχουν γυριστεί από τότε μέχρι και σήμερα.

Το σενάριο της ταινίας γράφτηκε το 1924 από τον σκηνοθέτη και την σύζυγό του, Thea von Harbou και κυκλοφόρησε ως βιβλίο το 1926.

Κάπου στο μέλλον, η πόλη «Μητρόπολις» είναι το καμάρι του σύγχρονου πολιτισμού. Έχει εντυπωσιακά πανύψηλα κτήρια, εναέρια κυκλοφορία οχημάτων, προηγμένη τεχνολογία, πλούτο και άφθονη διασκέδαση. Όλα αυτά τα χαίρονται απεριόριστα οι αστοί. Όμως κάτω από την πόλη, στα έγκατα της γης, βρίσκονται στρατιές εργατών που χειρίζονται με πολύ κόπο πλήθος μηχανών έτσι ώστε όλα να λειτουργούν σωστά. Οι εργάτες ζουν με τις οικογένειες τους σε φτωχικά σπίτια μόνο και μόνο γι’ αυτό το σκοπό. Αυτή η κατάσταση, με τους αστούς να χαίρονται τη ζωή που τους προσφέρει ο μόχθος των εργατών, θα κινδυνέψει να αλλάξει, όταν ο γιος του κυβερνήτη της πόλης, ο Freder Fredersen, που ζει μια ξένοιαστη ζωή γεμάτη γλέντια αγνοώντας ότι τα αγαθά που τόσο καιρό απολαμβάνει προέρχονται από τον κόπο χιλιάδων εργατών που δουλεύουν στις μηχανές κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες εργασίας, γνωρίζει κατά τύχη την όμορφη Μαρία η οποία είναι κόρη ενός εργάτη και την ερωτεύεται κεραυνοβόλα…

Τα γυρίσματα της ταινίας κράτησαν 17 μήνες, ενώ το συνολικό κόστος της παραγωγής ανήλθε σε 5,3 εκ. μάρκα, σχεδόν τετραπλάσιο από το αρχικά προβλεπόμενο. Τα γυρίσματα έγιναν στα στούντιο της UFA. Οι απαιτητικότερες σκηνές -όπως αυτή της εξέγερσης ή των πλημμύρων- γυρίστηκαν σε πραγματική έκταση στο Neubabelsberg.
Η ταινία περιέχει ειδικά εφέ και σκηνικά που ακόμα και σήμερα εντυπωσιάζουν το σύγχρονο κοινό με την επιβλητικότητά τους.
Περίπου 37.400 άτομα απασχολήθηκαν συνολικά από την αρχή ως το τέλος, ενώ απ’ αυτούς οι 35.000 ήταν κομπάρσοι.
Όταν βγήκε στις αίθουσες, οι συντελεστές δεν περίμεναν τίποτα λιγότερο από θρίαμβο. Η πρεμιέρα πράγματι ήταν πέρα από τα αναμενόμενα καλή. Οι κριτικές που έλαβε όμως ήταν μικτές. Οι πολιτικές αναφορές που αναπόφευκτα συνάγονται από το Metropolis έφεραν τις πολιτικές παρατάξεις της χώρας σε αντικρουόμενες θέσεις. Η ταινία χαρακτηρίστηκε από σοσιαλιστική προπαγάνδα έως εφιαλτική. Ο Orson Welles χαρακτήρισε την ταινία ανόητη. Στην Αμερική οι κριτικοί την υποδέχτηκαν θετικά με συγκρατημένα αλλά ενθαρρυντικά σχόλια. Με το πέρασμα του χρόνου η ταινία κέρδισε σε αξία και σήμερα πλέον θεωρείται μια από τις δέκα κορυφαίες όλων των εποχών.

Όταν η ταινία προβλήθηκε για πρώτη φορά στο Βερολίνο στις 19 Ιανουαρίου 1927, είχε διάρκεια 153 λεπτά. Ήταν μια από τις λίγες προβολές ολόκληρης της ταινίας. Έπειτα το φιλμ κόπηκε σε 3 πρωτότυπα, ένα για τη Γερμανία, ένα αγόρασαν οι Αμερικανοί και ένα προοριζόταν για τον υπόλοιπο κόσμο.
Οι Αμερικανοί θεώρησαν ότι η δική τους κόπια ήταν μεγάλης διάρκειας και έκοψαν κι αυτοί με τη σειρά τους μερικές σκηνές, το ίδιο έκαναν και οι Γερμανοί και έτσι στο πέρασμα του χρόνου οι κομμένες σκηνές χάθηκαν.
Η συγκυρία ήθελε το 1928 κάποιος Αργεντινός να αγοράσει μια αυθεντική κόπια της ταινίας. Η κόπια αυτή με τα χρόνια βρέθηκε στα χέρια ενός συλλέκτη και μετά κατέληξε σε ένα μουσείο και μισοκατεστραμμένη πια, θάφτηκε εκεί.
Όλα αυτά τα χρόνια κανείς δεν γνώριζε για το θαμμένο θησαυρό που βρισκόταν στο Μουσείου Κινηματογράφου στο Μπουένος Άιρες. Μέχρις ότου το 2008, η νέα διευθύντρια του μουσείου και ένας συλλέκτης ενδιαφέρθηκαν για την κόπια και την έστειλαν στο Βερολίνο όπου και προκάλεσε μεγάλη κατάπληξη. Η τεχνική αποκατάσταση των σκηνών διάρκειας 30 λεπτών έγινε πολύ γρήγορα και η ταινία απέκτησε ξανά τη διάρκεια που είχε προβλέψει ο δημιουργός της.