The Godfather (1972)

Ελληνικός Τίτλος: Ο Νονός
Κατηγορία: Έγκλημα, Δράμα
Σκηνοθεσία: Francis Ford Coppola
Σενάριο: Mario Puzo (μυθιστόρημα, σενάριο), Francis Ford Coppola
Πρωταγωνιστούν: Marlon Brando, Al Pacino, James Caan, Richard S. Castellano, Robert Duvall, Diane Keaton
Μουσική: Nino Rota

Φωτογραφία: Gordon Willis

Μοντάζ: William Reynolds, Peter Zinner

Χώρα Παραγωγής: ΗΠΑ
Χρώμα: Έγχρωμη
Διάρκεια: 175 min

Η ταινία είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Mario Puzo, το οποίο εκδόθηκε το 1969. Τρία χρόνια αργότερα ο Αμερικάνος σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός κινηματογραφικών ταινιών Francis Ford Coppola, συνυπογράφοντας το σενάριο, μετέφερε την ιστορία αυτή στη μεγάλη οθόνη σημειώνοντας τεράστια επιτυχία.
Η ιστορία της ταινίας αναφέρεται σε μια από τις πέντε μεγαλύτερες οικογένειες του οργανωμένου εγκλήματος στη Νέα Υόρκη. Μία ιταλοαμερικανική φαμίλια, η οποία δεσπόζει ανάμεσα στους ηγέτες του οργανωμένου εγκλήματος που καταδυναστεύουν την μεταπολεμική Αμερική. Αρχηγός της οικογένειας αυτής είναι ο Δον Κορλεόνε (Marlon Brando) ο οποίος έχει έναν γιο τον Μάϊκλ (Al Pacino) τον οποίο προορίζει για διάδοχό του. Εκείνος που μόλις έχει γυρίσει από τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο έχει άλλα σχέδια για το μέλλον του και θέλει να συνεχίσει μια κανονική ζωή. Τελικά όμως θ’ αλλάξει γνώμη και θα ηγηθεί της οικογένειας, μετά από μία αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας κατά του πατέρα του από αντίπαλη οικογένεια, με την οποία στη συνέχεια θα ξεκινήσει πόλεμο…

Το εκπληκτικό σενάριο, η φοβερή σκοτεινή φωτογραφία, οι καταπληκτικές ερμηνείες, τα υπέροχα σκηνικά, η αξεπέραστη μουσική επένδυση από τον Nino Rota, αλλά πάνω απ’ όλα η αριστουργηματική, συμπαγή σκηνοθεσία, συνθέτουν ένα αριστούργημα.
O Coppola καταθέτει μία κινηματογραφική γραφή που την χαρακτηρίζει η προσοχή στην λεπτομέρεια και η περίσσια φροντίδα. Οι κύριες σκηνές του έργου είναι τόσο δουλεμένες που παρουσιάζονται τέλειες ως προς το σύνολό τους, την διάρκεια τους και κυρίως την αποτελεσματικότητά τους.
Με αφηγηματικό τρόπο παρακολουθούμε την πορεία μίας οικογένειας μέσα στο χρόνο και τον αγώνα των μελών της προκειμένου να κρατηθεί αυτή η οικογένεια ενωμένη μέσα από ένα σωρό αντιξοότητες.
Με δεξιοτεχνικό τρόπο μας κάνει να γνωρίσουμε και να συμπαθήσουμε τους γκάνγκστερ, που στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο από στυγνοί εγκληματίες.
Οι αναπόφευκτες σκηνές βίας περνούν μπροστά από τα μάτια μας με τελετουργικό τρόπο. Περισσότερο ξαφνιάζουν παρά σοκάρουν. Η σκηνή της απόπειρας δολοφονίας του Κορλεόνε, η σκηνή του νοσοκομείου, η σκηνή του θανάτου του Σόννυ, οι σκηνή του γάμου στην Σικελία και η σκηνή της βάπτισης είναι μερικές από αυτές. Όλες είναι προσεκτικά σχεδιασμένες, τέλεια γυρισμένες και η κάθε μία εισάγει καινούρια στοιχεία στον κινηματογραφικό τρόπο απόδοσης της βίας.
O Coppola καταφέρνει μέσα σε ένα άψογα σκηνοθετημένο περιβάλλον, με μια ατμόσφαιρα εκπληκτική, να μας μεταφέρει επιτυχώς το κλίμα, τη νοοτροπία και όλες τις αντιλήψεις που επικρατούσαν στις οικογένειες της ιταλικής μαφίας.

Το καστ της ταινίας κάτι παραπάνω από θρυλικό, από τα πιο συζητημένα και ολοκληρωμένα όλων των εποχών. Ο Coppola στην κυριολεξία έδωσε μεγάλο αγώνα για να πείσει την Paramount ότι οι ηθοποιοί που πρότεινε ήταν οι μόνοι που μπορούσαν να δώσουν ζωή στους χαρακτήρες του βιβλίου. Τελικά ο Coppola κατάφερε και εξασφάλισε τους ηθοποιούς που είχε φανταστεί για την ενσάρκωση των ηρώων του και σίγουρα το τελικό αποτέλεσμα έκανε τους υπεύθυνους της εταιρίας να αναθεωρήσουν την γνώμη τους.
Ο Marlon Brando στον ρόλο του πατέρα-αφέντη της φαμίλιας, ενσάρκωσε τον Κορλεόνε με ένα εντελώς προσωπικό τρόπο και μακριά από κάθε ισχύον στερεότυπο. Έναν τρόπο που προσπάθησαν να μιμηθούν πολλοί στο μέλλον ή που έστω, προσπάθησαν να υιοθετήσουν κάποια από τα στοιχεία του. Το βλέμμα του και η εκφραστικότητά του στάθηκαν αρκετά για να χτίσουν έναν πραγματικό μύθο.
Ο Al Pacino σ’ αυτήν την ταινία ερμηνεύει ίσως τον πιο καθοριστικό και πιο ολοκληρωμένο ρόλο της μεγάλης του καριέρας. Ο τρόπος με τον οποίο εκφράζεται μπροστά στην κάμερα κατά την σταδιακή μεταμόρφωση του από έναν απλό, ιδεαλιστή νέο, σ’ ένα σκληρό διάδοχο της μεγάλης φαμίλιας είναι εκπληκτικός. Ίσως και να μην υπάρχει άλλος ηθοποιός που θα μπορούσε να αποδώσει τόσο άψογα αυτόν τον πολύ δύσκολο ρόλο. Ένας ονειρεμένος Pacino, ο οποίος ξεκίνησε τότε να χτίζει το όνομα που απέκτησε στις επόμενες δεκαετίες, ένας Pacino σε μια ερμηνεία που έδειξε ότι ξέρει να διαχειρίζεται στο έπακρον τα τεράστια υποκριτικά του προσόντα.
Εξαιρετικοί επίσης είναι στους ρόλους τους και ο James Caan με τον Robert Duvall, καθώς και η Diane Keaton στο ρόλο της συζύγου του Μάϊκλ Κορλεόνε, που είναι και η μοναδική εμφανή γυναικεία παρουσία, μέσα σε αυτό το ανδροκρατούμενο έπος.

Συνολικά η ταινία απέσπασε 3 βραβεία Oscar, αυτό της Καλύτερης Ταινίας, του Πρώτου Αντρικού Ρόλου και Καλύτερου Σεναρίου.
Επίσης κέρδισε 5 χρυσές σφαίρες (καλύτερης σκηνοθεσίας, καλύτερης δραματικής ταινίας, καλύτερου πρωταγωνιστή σε δραματική ταινία, καλύτερης μουσικής και καλύτερου σεναρίου).
Ο συνθέτης Nino Rota τιμήθηκε με το βραβείο Γκράμμι καλύτερης μουσικής.
Ο συνολικός αριθμός όλων των βραβείων που κέρδισε "Ο Νονός" ξεπερνάει τα είκοσι.
Η διάρκεια της ταινίας πλησιάζει τις 3 ώρες (175 λεπτά) και η πρώτη προβολή έγινε στους αμερικάνικους κινηματογράφους στις 15 Μαρτίου του 1972 από την Paramaount Pictures με κόστος περίπου τα 6,5 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Από τότε ως σήμερα οι συνολικές εισπράξεις τις ταινίας αγγίζουν τα 250 εκατομμύρια! Αναμφισβήτητα μια από τις μεγαλύτερες εμπορικές και καλλιτεχνικές επιτυχίες, μια ταινία πραγματικός σταθμός στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου.