Ελληνικός Τίτλος: 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος
Κατηγορία: Επιστημονικής Φαντασίας
Σκηνοθεσία: Stanley Kubrick
Σενάριο: Arthur C. Clarke, Stanley Kubrick
Πρωταγωνιστούν: Keir Dullea, Gary Lockwood, William Sylvester, Daniel Richter
Φωτογραφία: Geoffrey Unsworth
Μοντάζ: Ray Lovejoy
Χώρα Παραγωγής: Μ. Βρετανία
Χρώμα: Έγχρωμη
Διάρκεια: 141 min
Το «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» είναι μια ταινία ορόσημο στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου, που συνέβαλλε ουσιαστικά στην εξέλιξη της επιστημονικής φαντασίας στο χώρο της έβδομης τέχνης.
Είναι ένα επικών διαστάσεων, φιλόδοξο έργο του δημιουργού της, Stanley Kubrick. Ένα φιλοσοφικό δοκίμιο πάνω στην πορεία του ανθρώπινου γένους μέσα στο χώρο και το χρόνο καθώς, και μία εξερεύνηση της πολύπλοκης σχέσης που δημιουργείται ανάμεσα στην ανθρωπότητα και την εξελισσόμενη τεχνολογία.
"Πρόθεσή μου ήταν να φτιάξω μια οπτική εμπειρία που να διεγείρει το νου, από κει και πέρα, ο κάθε θεατής είναι ελεύθερος να υποθέτει τις όποιες φιλοσοφικές ή αλληγορικές προεκτάσεις της ταινίας και να τις ερμηνεύει με το δικό του τρόπο" είχε απαντήσει τότε ο σκηνοθέτης σε ένα σχετικό ερώτημα.
Βάση του σεναρίου της ταινίας, υπήρξε το διήγημα «The Sentinel» (1951) του γνωστού συγγραφέα βιβλίων επιστημονικής φαντασίας Arthur Clarke.
Ο Kubrick συνεργάστηκε με τον Clarke για την συγγραφή του σεναρίου και το αποτέλεσμα ήταν μια μεγαλόπνοη ιδέα που ξεπέρασε κατά πολύ το προϋπάρχον κείμενο της νουβέλας.
Η ιστορία ξεκινάει κάπου στη Γη πριν την δημιουργία της ανθρωπότητας, όταν μια ομάδα πιθήκων ανακαλύπτει έναν μονόλιθο άγνωστης προέλευσης, κάτω από την επίδραση του οποίου αποκτούν αίσθηση της ιδιοκτησίας, έχθρα και αντιπαλότητα.
Χιλιάδες χρόνια αργότερα, το έτος 2001, κι ενώ οι άνθρωποι έχουν κατακτήσει το διάστημα, ένας ίδιος μονόλιθος βρίσκεται θαμμένος στη Σελήνη. Οι ερευνητές που ασχολούνται με το θέμα προβληματίζονται ακόμα περισσότερο, όταν αυτός εκπέμπει ένα περίεργο σήμα προς τον πλανήτη Δία.
Τότε οι επιστήμονες αποφασίζουν να στείλουν ένα επανδρωμένο διαστημόπλοιο, το "Discovery 1", στον απομακρυσμένο πλανήτη.
Κατά την διάρκεια όμως του μακρινού ταξιδιού, ο πανίσχυρος υπολογιστής HAL 9000 που ελέγχει την πτήση, χωρίς κάποιο συγκεκριμένο λόγο, αρχίζει να εξολοθρεύει τα μέλη του πληρώματος...
Η αλήθεια είναι πως η ταινία είναι πολύ «δύσκολη» και κατά κάποιο τρόπο ακατανόητη για τον μέσο θεατή που θα την δει για πρώτη φορά. Υπάρχει μάλιστα η σοβαρή πιθανότητα να την χαρακτηρίσει ως ανούσια, πολύ αργή και βαρετή.
Οι διάλογοι είναι ελάχιστοι, αλλά οι εικόνες πανίσχυρες. Η απόλαυση της θέασης κρύβεται περισσότερο στην "οπτική" στην "ακουστική" και στην "περισυλλογή" διαφόρων στοιχείων, παρά στην "διασκέδαση" που συνήθως προσφέρει μια ταινία.
Κι αν πράγματι είναι ακαταλαβίστικη σε κάποια σημεία, αυτό δεν είναι μειονέκτημα ούτε της ταινίας αλλά ούτε και του εγκεφάλου μας. Εκεί βρίσκεται και η μαγεία του φιλμ, στο γεγονός ότι αφήνει τον θεατή να ψάξει μόνος του το νόημα των εικόνων και να δώσει τη δική του ερμηνεία.
Η σεναριακή πλοκή δεν εξελίσσεται στο έργο μα μέσα στο μυαλό του θεατή που καλείται να αποκωδικοποιήσει τις έννοιες και τα νοήματα που ξεχειλίζουν καθ΄ όλη την διάρκεια και να ψάξει να βρει απαντήσεις για ερωτήματα που σχετίζονται με την δημιουργία της ανθρωπότητας, το σύμπαν, τις εξωγήινες μορφές ζωής, για το πόσο ανθρώπινες ή εχθρικές μπορεί να γίνουν οι έξυπνες μηχανές που έχει κατασκευάσει ο άνθρωπος.
Αλλά κι αν ακόμα δεχθούμε πως ο Kubrick δημιούργησε κάτι ανούσιο, φλύαρο και βαρετό, το μόνο που δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε είναι η τεχνική αξία του δημιουργήματός του.
Η αισθητική αξία των κάδρων, η απόλυτη σιωπή του διαστημικού περιβάλλοντος, αλλά και η ηχητική επένδυση του φιλμ με κλασσικές συνθέσεις των Richard & Johann Strauss, Aram Katchaturian και Gyorgy Ligeti, δημιουργούν μια εξαιρετική ατμόσφαιρα που παρασύρει κυριολεκτικά τον θεατή σε ένα άλλο, φανταστικό κόσμο.
Τα εκπληκτικά για την εποχή ειδικά εφέ, σχεδιάστηκαν από τον ίδιο το σκηνοθέτη και δεν υπάρχουν μόνο για να εντυπωσιάσουν, άλλα για να δημιουργήσουν όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστικές και αληθοφανείς συνθήκες.
Εκπληκτική είναι η σκηνή κατά την οποία το χέρι ενός πιθήκου εκτοξεύει ένα κόκκαλο προς τον ουρανό και αυτό μετατρέπεται σε διαστημόπλοιο, μεταφέροντάς μας έτσι χιλιάδες χρόνια μπροστά.
Με εντυπωσιακό τρόπο ο σκηνοθέτης χειρίζεται την κλιμάκωση του χαρακτήρα του HAL 9000. Ο υπολογιστής αποκτά ανθρώπινες διαστάσεις, με τα στοιχεία του εγωισμού και της αλαζονείας να κυριαρχούν, ενώ οι δυνατότητες του είναι τέτοιες ώστε να τείνει να ξεπεράσει το δημιουργό άνθρωπο, καταργώντας τον μέσω της ίδιας του της τεχνολογίας με την οποία τον δημιούργησε.
Η σκηνή της απενεργοποίησης του HAL είναι από τις πιο φορτισμένες συναισθηματικά σκηνές της ταινίας, παρότι αναφέρεται στο «θάνατο» μιας μηχανής. Η ιδιότυπη αυτή συγκίνηση, αποκαλύπτει την αξία της δουλειάς του Kubrick, καθώς και τις διαστάσεις που δίνει στο θέμα του.
Η παραγωγή ολοκληρώθηκε μετά από πέντε χρόνια προεργασίας και γυρισμάτων, κάτω από απόλυτη μυστικότητα.
Κέρδισε ένα βραβείο Όσκαρ Ειδικών Εφέ, ενώ είχε και υποψηφιότητες για τα Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Σεναρίου και Σκηνογραφίας. Κέρδισε επίσης 3 βραβεία BAFTA και διακρίθηκε σε αρκετούς άλλους διαγωνισμούς.
Η πρώτη προβολή της ταινίας στις 2 Απριλίου του 1968, άφησε άφωνο το κοινό το οποίο είχε συνηθίσει σε “άλλου τύπου” διαστημικές περιπέτειες. Αυτό είχε και σαν αποτέλεσμα την μικρή απήχηση της ταινίας. Με την πάροδο όμως του χρόνου αναγνωρίστηκε σαν μία από τις κορυφαίες δημιουργίες όλων των εποχών.
Κατηγορία: Επιστημονικής Φαντασίας
Σκηνοθεσία: Stanley Kubrick
Σενάριο: Arthur C. Clarke, Stanley Kubrick
Πρωταγωνιστούν: Keir Dullea, Gary Lockwood, William Sylvester, Daniel Richter
Φωτογραφία: Geoffrey Unsworth
Μοντάζ: Ray Lovejoy
Χώρα Παραγωγής: Μ. Βρετανία
Χρώμα: Έγχρωμη
Διάρκεια: 141 min
Είναι ένα επικών διαστάσεων, φιλόδοξο έργο του δημιουργού της, Stanley Kubrick. Ένα φιλοσοφικό δοκίμιο πάνω στην πορεία του ανθρώπινου γένους μέσα στο χώρο και το χρόνο καθώς, και μία εξερεύνηση της πολύπλοκης σχέσης που δημιουργείται ανάμεσα στην ανθρωπότητα και την εξελισσόμενη τεχνολογία.
"Πρόθεσή μου ήταν να φτιάξω μια οπτική εμπειρία που να διεγείρει το νου, από κει και πέρα, ο κάθε θεατής είναι ελεύθερος να υποθέτει τις όποιες φιλοσοφικές ή αλληγορικές προεκτάσεις της ταινίας και να τις ερμηνεύει με το δικό του τρόπο" είχε απαντήσει τότε ο σκηνοθέτης σε ένα σχετικό ερώτημα.
Βάση του σεναρίου της ταινίας, υπήρξε το διήγημα «The Sentinel» (1951) του γνωστού συγγραφέα βιβλίων επιστημονικής φαντασίας Arthur Clarke.
Ο Kubrick συνεργάστηκε με τον Clarke για την συγγραφή του σεναρίου και το αποτέλεσμα ήταν μια μεγαλόπνοη ιδέα που ξεπέρασε κατά πολύ το προϋπάρχον κείμενο της νουβέλας.
Η ιστορία ξεκινάει κάπου στη Γη πριν την δημιουργία της ανθρωπότητας, όταν μια ομάδα πιθήκων ανακαλύπτει έναν μονόλιθο άγνωστης προέλευσης, κάτω από την επίδραση του οποίου αποκτούν αίσθηση της ιδιοκτησίας, έχθρα και αντιπαλότητα.
Χιλιάδες χρόνια αργότερα, το έτος 2001, κι ενώ οι άνθρωποι έχουν κατακτήσει το διάστημα, ένας ίδιος μονόλιθος βρίσκεται θαμμένος στη Σελήνη. Οι ερευνητές που ασχολούνται με το θέμα προβληματίζονται ακόμα περισσότερο, όταν αυτός εκπέμπει ένα περίεργο σήμα προς τον πλανήτη Δία.
Τότε οι επιστήμονες αποφασίζουν να στείλουν ένα επανδρωμένο διαστημόπλοιο, το "Discovery 1", στον απομακρυσμένο πλανήτη.
Κατά την διάρκεια όμως του μακρινού ταξιδιού, ο πανίσχυρος υπολογιστής HAL 9000 που ελέγχει την πτήση, χωρίς κάποιο συγκεκριμένο λόγο, αρχίζει να εξολοθρεύει τα μέλη του πληρώματος...
Η αλήθεια είναι πως η ταινία είναι πολύ «δύσκολη» και κατά κάποιο τρόπο ακατανόητη για τον μέσο θεατή που θα την δει για πρώτη φορά. Υπάρχει μάλιστα η σοβαρή πιθανότητα να την χαρακτηρίσει ως ανούσια, πολύ αργή και βαρετή.
Οι διάλογοι είναι ελάχιστοι, αλλά οι εικόνες πανίσχυρες. Η απόλαυση της θέασης κρύβεται περισσότερο στην "οπτική" στην "ακουστική" και στην "περισυλλογή" διαφόρων στοιχείων, παρά στην "διασκέδαση" που συνήθως προσφέρει μια ταινία.
Κι αν πράγματι είναι ακαταλαβίστικη σε κάποια σημεία, αυτό δεν είναι μειονέκτημα ούτε της ταινίας αλλά ούτε και του εγκεφάλου μας. Εκεί βρίσκεται και η μαγεία του φιλμ, στο γεγονός ότι αφήνει τον θεατή να ψάξει μόνος του το νόημα των εικόνων και να δώσει τη δική του ερμηνεία.
Η σεναριακή πλοκή δεν εξελίσσεται στο έργο μα μέσα στο μυαλό του θεατή που καλείται να αποκωδικοποιήσει τις έννοιες και τα νοήματα που ξεχειλίζουν καθ΄ όλη την διάρκεια και να ψάξει να βρει απαντήσεις για ερωτήματα που σχετίζονται με την δημιουργία της ανθρωπότητας, το σύμπαν, τις εξωγήινες μορφές ζωής, για το πόσο ανθρώπινες ή εχθρικές μπορεί να γίνουν οι έξυπνες μηχανές που έχει κατασκευάσει ο άνθρωπος.
Αλλά κι αν ακόμα δεχθούμε πως ο Kubrick δημιούργησε κάτι ανούσιο, φλύαρο και βαρετό, το μόνο που δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε είναι η τεχνική αξία του δημιουργήματός του.
Η αισθητική αξία των κάδρων, η απόλυτη σιωπή του διαστημικού περιβάλλοντος, αλλά και η ηχητική επένδυση του φιλμ με κλασσικές συνθέσεις των Richard & Johann Strauss, Aram Katchaturian και Gyorgy Ligeti, δημιουργούν μια εξαιρετική ατμόσφαιρα που παρασύρει κυριολεκτικά τον θεατή σε ένα άλλο, φανταστικό κόσμο.
Τα εκπληκτικά για την εποχή ειδικά εφέ, σχεδιάστηκαν από τον ίδιο το σκηνοθέτη και δεν υπάρχουν μόνο για να εντυπωσιάσουν, άλλα για να δημιουργήσουν όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστικές και αληθοφανείς συνθήκες.
Εκπληκτική είναι η σκηνή κατά την οποία το χέρι ενός πιθήκου εκτοξεύει ένα κόκκαλο προς τον ουρανό και αυτό μετατρέπεται σε διαστημόπλοιο, μεταφέροντάς μας έτσι χιλιάδες χρόνια μπροστά.
Με εντυπωσιακό τρόπο ο σκηνοθέτης χειρίζεται την κλιμάκωση του χαρακτήρα του HAL 9000. Ο υπολογιστής αποκτά ανθρώπινες διαστάσεις, με τα στοιχεία του εγωισμού και της αλαζονείας να κυριαρχούν, ενώ οι δυνατότητες του είναι τέτοιες ώστε να τείνει να ξεπεράσει το δημιουργό άνθρωπο, καταργώντας τον μέσω της ίδιας του της τεχνολογίας με την οποία τον δημιούργησε.
Η σκηνή της απενεργοποίησης του HAL είναι από τις πιο φορτισμένες συναισθηματικά σκηνές της ταινίας, παρότι αναφέρεται στο «θάνατο» μιας μηχανής. Η ιδιότυπη αυτή συγκίνηση, αποκαλύπτει την αξία της δουλειάς του Kubrick, καθώς και τις διαστάσεις που δίνει στο θέμα του.
Η παραγωγή ολοκληρώθηκε μετά από πέντε χρόνια προεργασίας και γυρισμάτων, κάτω από απόλυτη μυστικότητα.
Κέρδισε ένα βραβείο Όσκαρ Ειδικών Εφέ, ενώ είχε και υποψηφιότητες για τα Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Σεναρίου και Σκηνογραφίας. Κέρδισε επίσης 3 βραβεία BAFTA και διακρίθηκε σε αρκετούς άλλους διαγωνισμούς.
Η πρώτη προβολή της ταινίας στις 2 Απριλίου του 1968, άφησε άφωνο το κοινό το οποίο είχε συνηθίσει σε “άλλου τύπου” διαστημικές περιπέτειες. Αυτό είχε και σαν αποτέλεσμα την μικρή απήχηση της ταινίας. Με την πάροδο όμως του χρόνου αναγνωρίστηκε σαν μία από τις κορυφαίες δημιουργίες όλων των εποχών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας σχετικά με αυτήν την ανάρτηση