Lawrence of Arabia (1962)

Ελληνικός Τίτλος: Ο Λώρενς της Αραβίας
Κατηγορία: Περιπέτεια, Βιογραφία, Δράμα
Σκηνοθεσία: David Lean
Σενάριο: Thomas E. Lawrence (αυτοβιογραφία), Robert Bolt, Michael Wilson (προσαρμογή σεναρίου)
Πρωταγωνιστούν: Peter O'Toole, Alec Guinness, Anthony Quinn, José Ferrer, Omar Sharif, Jack Hawkins, Claude Rains
Μουσική: Maurice Jarre
Φωτογραφία: Freddie Young

Μοντάζ: Anne V. Coates

Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένο Βασίλειο
Χρώμα: Έγχρωμη
Διάρκεια: 217 min

Η ταινία ανοίγει με μια εκπληκτική σκηνή στην οποία ο Λώρενς οδηγώντας μια μοτοσικλέτα τρέχει σε ένα επαρχιακό δρόμο με δένδρα. Οι σκιές που περνούν πάνω από το πρόσωπό του και τα πλάνα του δρόμου καθώς αυξάνεται η ταχύτητα, κάνουν τον θεατή να νιώθει την έντονη επιθυμία του ήρωα για κίνδυνο και καταστροφή. Είναι ένας νέος άνδρας που φλερτάρει με το θάνατο και τελικά πεθαίνει. Στην κηδεία του όλοι μιλούν γι΄ αυτόν, μερικοί τον ξέρουν καλά, άλλοι καθόλου, άλλοι απλώς κάπου τον είχαν συναντήσει. Οι γνώμες τους ποικίλες και αντιφατικές, όπως ήταν και η προσωπικότητά του...

Βασισμένο στο αυτοβιογραφικό έργο του ίδιου του Thomas Edward Lawrence, "The Seven Pillars of Wisdom", το σενάριο της ταινίας μας μεταφέρει στη δεύτερη δεκαετία του εικοστού αιώνα, κατά την διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Οι Οθωμανικές Δυνάμεις, συνεχίζουν να ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής Μέσης Ανατολής. Το Ηνωμένο Βασίλειο καλείται να προστατεύσει τα ζωτικά του συμφέροντα στη Διώρυγα του Σουέζ, ενώ παράλληλα πολλές αραβικές φυλές βρίσκουν στον πόλεμο μια ιδανική ευκαιρία για να αποτινάξουν τον Τουρκικό ζυγό.
Οι Βρετανοί στρατηγοί αποστέλλουν τον Λώρενς, έναν αξιωματικό που υπηρετεί στο Κάιρο, προκειμένου να έρθει σε επαφή με τον βασιλιά μίας από τις φυλές των αποστατών. Κατά τη διάρκεια της αποστολής του όμως, τα πράγματα εξελίσσονται εντελώς απροσδόκητα.
Η αγάπη του για τον κίνδυνο, το απρόοπτο και το όραμα για μια ελεύθερη Αραβική ενωμένη χώρα, τον ωθεί να χειριστεί με τόλμη, ασυνέπεια και διπλωματία, θέματα που δεν ανήκουν στην αρμοδιότητά του.
Παραβλέποντας τις διαταγές των ανωτέρων του, μετατρέπει τις αποσκιρτημένες Αραβικές φυλές σε ομάδες ανταρτών πολεμιστών, σημειώνει λαμπρές νίκες κατά των Τούρκων και χαρίζει δόξα στην Βρετανία, γράφοντας ιστορία ως ο Λώρενς της Αραβίας...

Ο Λώρενς της Αραβίας ήταν ένα μεγαλόπνοο σχέδιο που χρειαζόταν πολύ χρόνο και χρήμα για την πραγματοποίησή του. Το δύσκαμπτο σενάριο, γεμάτο περίπλοκα ιστορικά στοιχεία, με φόντο αχανείς ερήμους, Άραβες και καμήλες, η απουσία ερωτικής ιστορίας και η παντελής έλλειψη γυναικείων ρόλων καθώς και η σχεδόν τετράωρη διάρκεια, ήταν μερικοί από τους λόγους που έκαναν πολλούς να πιστεύουν πως το τελικό αποτέλεσμα θα είναι αποκαρδιωτικό και η ταινία δεν θα είχε καμιά απήχηση στο κοινό.
Κι όμως αυτό το φιλόδοξο σχέδιο, με τα τόσα αδύναμα σημεία, γνώρισε καθολική αποδοχή.
Αγαπήθηκε από κοινό και κριτικούς, σημείωσε μεγάλη εμπορική επιτυχία και έμεινε στην ιστορία του κινηματογράφου σαν μια από τις μεγαλύτερες επικές δημιουργίες όλων των εποχών.

Η επιλογή του άγνωστου μέχρι τότε Peter O΄Toole για τον πρωταγωνιστικό ρόλο, ήταν σοφή και διακριτική. Η νωχελική, γυναικεία κίνηση του σώματος του αφήνει έντονη την αίσθηση της ομοφυλοφιλίας, ένα στοιχείο γνωστό όσον αφορά τον ίδιο τον Λόρενς, αλλά που ήταν αδύνατον να δηλωθεί ευθαρσώς στο αμερικανικό κινηματογραφικό κοινό του ΄60. Έτσι, το ιδιόρρυθμο πρόσωπο του Peter O΄Toole πλαισιώνεται από υπέροχα αρσενικά πρόσωπα, και από δύο πανέμορφα νεαρά αγόρια που είχε στην υπηρεσία του.
Η ερμηνεία του είναι εξαιρετική, αφού με τις τεράστιες υποκριτικές του ικανότητες καταφέρνει και αποδίδει άριστα την ιδιόρρυθμη προσωπικότητα του Λώρενς και αυτό είναι ένας από τους σημαντικότερους λόγους για την τεράστια επιτυχία της ταινίας.
Εξίσου εξαιρετικό είναι και το υπόλοιπο καστ που τον πλαισιώνει και απαρτίζεται από τρανταχτά ονόματα της μεγάλης οθόνης όπως, ο Alec Guinness, Anthony Quinn, Omar Sharif, Claude Rains, Anthony Quale, Jack Hawkins και άλλοι...
Η σκηνοθεσία του David Lean είναι πραγματικά επική με πλάνα που η φωτογραφική τους αισθητική φαντάζει στην οθόνη σαν ένα έργο τέχνης. Πλάνα όπως αυτά της απέραντης μεγαλοπρεπούς ερήμου και των καραβανιών που τη διασχίζουν, πλάνα από θεαματικές μάχες και κοντινά πλάνα, που απεικονίζουν όλα τα συναισθήματα των ηρώων που παίρνουν μέρος σ’ αυτό το αριστούργημα.
Επίσης άξια λόγου είναι το εντυπωσιακό μοντάζ, η υπέροχη φωτογραφία και η μαγευτική μουσική υπόκρουση του Maurice Jarre που ακολουθεί πιστά τον φακό και εξελίσσεται με τον καλύτερο τρόπο ταυτόχρονα με την ιστορία.

Η πρώτη εκδοχή της ταινίας που παίχτηκε στις αίθουσες το 1962 διαρκούσε 222 λεπτά, αλλά πολύ γρήγορα κόπηκε στα 187. Το 1989 και υπό την επίβλεψη του τότε ογδοντάχρονου Lean, ξαναεπεξεργάστηκε και η διάρκειά της αναπλάστηκε στα 217 λεπτά.
Ήταν υποψήφια για δέκα Όσκαρ και κέρδισε τα επτά: Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Μουσικής, Μοντάζ, Φωτογραφίας, Ήχου και Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης, ενώ ήταν προτεινόμενη και για Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου (Peter O'Toole), Β’ Ανδρικού Ρόλου (Omar Sharif) και Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου (Robert Bolt, Michael Wilson).
Επίσης τιμήθηκε με πλήθος άλλων βραβείων όπως, Χρυσές Σφαίρες, BAFTA, Grammy και πολλά ακόμα.