Basic Instinct (1992)

Ελληνικός τίτλος: Βασικό Ένστικτο

Κατηγορία: Έγκλημα, Μυστηρίου, Θρίλερ          

Σκηνοθεσία: Paul Verhoeven

Σενάριο: Joe Ezsterhas

Πρωταγωνιστούν: Michael Douglas, Sharon Stone, George Dzundza, Jeanne Tripplehorn

Μουσική: Jerry Goldsmith

Φωτογραφία: Jan de Bont

Μοντάζ: Frank J. Urioste

Χώρα Παραγωγής: ΗΠΑ - Γαλλία

Χρώμα: Έγχρωμη

Διάρκεια: 127 min

  

Ο αστυνομικός ντετέκτιβ Nick Curran (Michael Douglas), αναλαμβάνει να διαλευκάνει την δολοφονία ενός πρώην μεγάλου αστέρα της ροκ, του Johnny Boz. Ο άτυχος άντρας βρέθηκε άγρια δολοφονημένος, δεμένος στο κρεβάτι του σπιτιού του, με πολλά τραύματα στο κορμί από έναν παγοκόφτη, κατά την διάρκεια σεξουαλικής επαφής.

Οι έρευνες του Nick, με την βοήθεια του βοηθού του Gus (George Dzundza), στρέφονται προς την Catherine Tramell (Sharon Stone), μία αινιγματική και άκρως αισθησιακή, επιτυχημένη συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων, αφού αυτή ήταν η τελευταία που είδε το θύμα ζωντανό. Επίσης οι δύο αστυνομικοί ανακαλύπτουν ότι η Tramell, στο τελευταίο της βιβλίο, γράφει για τον θάνατο ενός ροκ σταρ, που δολοφονείται ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που δολοφονήθηκε και ο Johnny Boz. Το γεγονός αυτό της δίνει ένα ισχυρό άλλοθι, αφού κανένας λογικός άνθρωπος δεν θα περιέγραφε σ’ ένα βιβλίο του ένα φόνο και λίγο καιρό μετά, θα σκότωνε κάποιον με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Όμως, παρά το γεγονός αυτό και καθώς οι δύο ντετέκτιβ συνεχίζουν τις έρευνες, είναι σχεδόν πεπεισμένοι ότι ο δολοφόνος είναι η Tramell. Δεν έχουν όμως κανένα στοιχείο εναντίον της.

Εν τω μεταξύ ο Curran, βρίσκεται σε επιτήρηση από το τμήμα των Εσωτερικών Υποθέσεων, καθώς στο παρελθόν, κατά την διάρκεια μιας καταδίωξης, είχε σκοτώσει άθελά του δύο αθώους πολίτες. Το γεγονός αυτό, μεταξύ άλλων, ώθησε τον ντεντέκτιβ στον αλκοολισμό.

Υπεύθυνη γι’ αυτήν την επιτήρηση, είναι η ψυχίατρος της αστυνομίας, Dr. Beth Garner (Jeanne Tripplehorn), η οποία έχει πλέον κρίνει ότι ο ασθενής της είναι εντελώς καλά, καθώς βρίσκεται και σε πλήρη απεξάρτηση από το ποτό.

Όμως τα πράγματα για τον Nick δεν θα συνεχίσουν να πηγαίνουν καλά, όταν μετά από τις συνεχείς συναντήσεις του με την σαγηνευτική και πανέξυπνη Tramell, θα οδηγηθεί μαζί της σε ένα πολύ επικίνδυνο γι’ αυτόν, ερωτικό παιχνίδι…

Ο ιδιοφυής Ολλανδός σκηνοθέτης, Paul Verhoeven, έχοντας στα χέρια του ένα πολύ καλό σενάριο, του καταξιωμένου σεναριογράφου Joe Ezsterhas, δημιουργεί μία προκλητική κινηματογραφική ταινία, που παρασύρει τον θεατή σε ένα κλίμα μυστηρίου, βίας και έντονης σεξουαλικότητας, διεγείροντας συνεχώς τις αισθήσεις του.

Η μία ανατροπή διαδέχεται την άλλη, το μυστήριο συνεχώς κορυφώνεται, ενώ ταυτόχρονα, στα μάτια του θεατή, πρωταγωνιστής γίνεται η ερωτική σχέση του αστυνομικού με την γυναίκα που θεωρείται βασικός ύποπτος όχι μόνο για τον αρχικό φόνο, αλλά και γι’ αυτούς που επακολουθούν. Οι ερωτικές σκηνές είναι πολλές και σε κάποιες περιπτώσεις, άκρως τολμηρές. Εδώ πρέπει να τονισθεί το γεγονός ότι, μετά από απαίτηση του σκηνοθέτη, οι ηθοποιοί δεν ντουμπλάρονται σε κανένα απολύτως σημείο (αν και κάποιες ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες διατυμπανίζουν το αντίθετο).

Η σκηνή με το άκρως αποκαλυπτικό σταυροπόδι της Sharon Stone, κατά την διάρκεια της ανάκρισής της, θεωρείται πλέον μία από τις πιο διάσημες σκηνές στην ιστορία του κινηματογράφου και το “σήμα κατατεθέν” της ταινίας.

Το γρήγορο μοντάζ του Frank Urioste και η υπέροχη, στοιχειωτική μουσική επένδυση του Jerry Goldsmith, απογειώνουν το όλο αποτέλεσμα, δίνοντας το κάτι παραπάνω στην ήδη πολύ καλή, τεταμένη ατμόσφαιρα.

Ο Michael Douglas, στον ρόλο του σκληροτράχηλου αστυνομικού, που χωρίς να προβάλλει ιδιαίτερη αντίσταση, παραδίδεται στα ερωτικά παιχνίδια της επικίνδυνης αντιπάλου του, αποτελεί μία στιβαρή παρουσία, σε ένα ρόλο με χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις.

Αυτή όμως που κλέβει κυριολεκτικά την παράσταση, είναι η εκθαμβωτική Sharon Stone. Η 34χρονη τότε, όχι και τόσο γνωστή ηθοποιός, υπό την καθοδήγηση του Paul Verhoeven, υποδύεται με εξαιρετικό τρόπο, ένα χαρακτήρα διαβολικά ευφυή, που διακατέχεται από άγρια και βίαια ένστικτα και έχει ιδιαίτερα ανεπτυγμένη αμφιφυλόφιλη σεξουαλικότητα. Η όμορφη ηθοποιός, καταφέρνει και γίνεται το επίκεντρο στα μάτια του θεατή (ειδικά του ανδρικού πληθυσμού), από την πρώτη κιόλας σκηνή που εμφανίζεται, κατακτώντας επάξια μία υψηλή θέση στη λίστα των καλύτερων κινηματογραφικών “femme fatale”.

Αρκετά ικανοποιητικά στέκονται στο πλευρό των δύο πρωταγωνιστών, ο George Dzundza στο ρόλο του συνεργάτη του Nick και η Jeanne Tripplehorn, στον ρόλο της ψυχιάτρου που κατά την εξέλιξη της ιστορίας, η αρχική της εικόνα ανατρέπεται.

Το «Βασικό Ένστικτο» απελευθερώθηκε στις αμερικανικές αίθουσες στις 22 Μαρτίου 1992, έχοντας κάνει πριν επίσημη πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Καννών, εντός διαγωνισμού, διεκδικώντας τον Χρυσό Φοίνικα. Προτού καν προβληθεί, είχε ήδη διχάσει κοινό και κριτικούς, προκαλώντας την οργή διαφόρων οργανώσεων, για την λεπτομερή απεικόνιση σεξουαλικής βίας και για τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόταν την ομοφυλοφιλία. Αυτό το γεγονός όμως δεν στάθηκε αρκετό για να ανακόψει την τεράστια εμπορική της επιτυχία. Με κόστος παραγωγής 49 εκατομμύρια δολάρια, οι εισπράξεις της παγκοσμίως άγγιξαν το ποσό των 352.700.000 δολαρίων, ποσό που την έφερε στην 4η θέση του παγκόσμιου Box Office, για κείνη τη χρονιά.

Στην τελετή της απονομής των Βραβείων Όσκαρ του 1993, βρέθηκε με δύο υποψηφιότητες, στις κατηγορίες Καλύτερου Μοντάζ και Καλύτερης Μουσικής Επένδυσης, χωρίς όμως να μπορέσει να διακριθεί.

Τα χρόνια που ακολούθησαν, μελετητές και κριτικοί αναγνώρισαν την καλλιτεχνική αξία της ταινίας, χαρακτηρίζοντάς την ως  νεο-νουάρ φιλμ και της έδωσαν μία θέση στις διάφορες λίστες με τις καλύτερες του είδους.

Το 2006, κυκλοφόρησε ένα sequel της ταινίας, με τον τίτλο «Basic Instinct 2» σε σκηνοθεσία Michael Caton-Jones και με την Sharon Stone για άλλη μια φορά στον ρόλο της σατανικής Catherine Tramell. Η ταινία αυτή έλαβε αποκαρδιωτικές κριτικές, ενώ εισπρακτικά κινήθηκε σε πολύ-πολύ χαμηλά επίπεδα.