Ο Δράκος (1956)

Αγγλικός Τίτλος: The Ogre of Athens
Κατηγορία: Έγκλημα, Δράμα
Σκηνοθεσία: Νίκος Κούνδουρος
Σενάριο: Ιάκωβος Καμπανέλλης
Πρωταγωνιστούν: Ντίνος Ηλιόπουλος, Μαργαρίτα Παπαγεωργίου, Γιάννης Αργύρης, Θανάσης Βέγγος, Μαρία Λεκάκη
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις

Φωτογραφία: Κώστας Θεοδωρίδης

Μοντάζ: Νίκος Κούνδουρος

Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα
Χρώμα: Ασπρόμαυρη
Διάρκεια: 99 min

Ο Θωμάς, ένας φτωχός και συνεσταλμένος τραπεζικός υπάλληλος, ετοιμάζεται να περάσει μόνος του τις εορταστικές μέρες της Πρωτοχρονιάς. Φτάνοντας σπίτι του διαπιστώνει ότι μοιάζει μ’ έναν διαβόητο κακοποιό που οι εφημερίδες αποκαλούν «Ο Δράκος». Τρομοκρατημένος βγαίνει στους δρόμους, αλλά λόγω της παρεξήγησης βρίσκεται καταδιωκόμενος από την αστυνομία. Κυνηγημένος καταφεύγει σε ένα καμπαρέ όπου και βρίσκει καταφύγιο.
Εκεί γνωρίζει την Κάρμεν και την Ρούλα. Η πρώτη είναι μια γυναίκα της νύχτας, που εργάζεται σαν χορεύτρια, η δεύτερη μια νεαρή κοπέλα που η μοίρα της την έχει «ρίξει» στο καμπαρέ σαν τραγουδίστρια.
Ο ιδιοκτήτης του καμπαρέ, ο Χοντρός, νομίζοντας ότι ο Θωμάς είναι ο πραγματικός Δράκος, τον μπάζει σε ένα κόλπο αρχαιοκαπηλίας που ετοιμάζει.
Έτσι σταδιακά, ο ασήμαντος τραπεζοϋπάλληλος, ακολουθώντας την επιθυμία του να δραπετεύσει απ’ την γκρίζα του ζωή και να γίνει «κάποιος» ταυτίζεται με τον καινούργιο του ρόλο...

Η ταινία πρωτοεμφανίστηκε στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας, όπου και απέσπασε “Ειδική Μνεία”.
Όταν προβλήθηκε στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες, στης 5 Μαρτίου του 1956, αντιμετώπισε εμπορική αποτυχία καθώς ο Έλληνας θεατής της εποχής αυτής, ήταν ανέτοιμος να κατανοήσει τις νύξεις και τους συμβολισμούς της ταινίας, μιας ταινίας που δεν αρκείται σε μια ιστορία με θέμα την ανθρώπινη ματαιοδοξία και τη μοναξιά, αλλά ψάχνει τα αίτια αυτών, μέσα σε μια αστυνομοκρατούμενη κοινωνία, ταλαιπωρημένη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο.
Χαρακτηριστική είναι η επιθετικότητα που έλαβε η ταινία από κριτικούς και από μια μεγάλη μερίδα του τύπου. Οι εφημερίδες της εποχής «Εστία» και «Αυγή», κατηγόρησαν την ταινία ως ανθελληνική ζητώντας την παρέμβαση του εισαγγελέα.
Σήμερα «Ο Δράκος» αναγνωρίζεται ως μία από τις πιο σημαντικές δημιουργίες στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου, μια ταινία που συνδυάζει στοιχεία από τον ιταλικό νεορεαλισμό, τον γερμανικό εξπρεσιονισμό αλλά και το φιλμ νουάρ.

Ο Νίκος Κούνδουρος, πριν καν συμπληρώσει τα 30 του χρόνια, εκμεταλλεύεται στο έπακρο το καταπληκτικό σενάριο του Ιάκωβου Καμπανέλλη και καινοτομεί με ρεαλιστικές κοντινές σκηνές και σιωπηρά πλάνα, δημιουργώντας  ένα κοινωνικοπολιτικό δράμα, με σκοτεινή και μελαγχολική ατμόσφαιρα.
Η υπέροχη μουσική επένδυση της ταινίας, γραμμένη από τον εξαίρετο Μάνο Χατζιδάκι, εναρμονίζεται με τον ρεαλισμό των εικόνων, βοηθάει στην δημιουργία της ατμόσφαιρας και χαρίζει ένα μοναδικό αίσθημα. Εκπληκτική η σκηνή του ζεϊμπέκικου χορού, θυμίζει παράσταση αρχαίας Ελληνικής τραγωδίας.
Ιδανική επιλογή ο Ντίνος Ηλιόπουλος, ερμηνεύει με σώμα και ψυχή τον πιο σπουδαίο ρόλο της καριέρας του, αυτόν του συνεσταλμένου και μοναχικού ανθρώπου, του ασήμαντου υπαλληλάκου, που αποφασίζει μετά από μια σειρά συμπτώσεων να εκμεταλλευτεί την ομοιότητά του με έναν αδίστακτο κακοποιό, ώστε να δώσει νόημα στην ύπαρξή του.
Η Μαργαρίτα Παπαγεωργίου, ο Γιάννης Αργύρης, ο Θανάσης Βέγγος, αλλά και οι υπόλοιποι ηθοποιοί που συμμετέχουν στους δεύτερους ρόλους, παρά τις όποιες ερμηνευτικές τους υπερβολές, είναι εξαιρετικοί.

Θεωρείται η πρώτη ταινία του ελληνικού κινηματογράφου που ξέφυγε από τον καθαρά ψυχαγωγικό και εμπορικό χαρακτήρα των ταινιών της δεκαετίας του '50, σηματοδοτώντας την απαρχή του επονομαζόμενου νέου ελληνικού κινηματογράφου.
Στις δύο ψηφοφορίες για τις δέκα καλύτερες ελληνικές ταινίες που έχει πραγματοποιήσει η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου, έως σήμερα, ο «Δράκος» αποτελεί την καλύτερη ταινία στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου.
Πέρα από την διάκρισή της στο Φεστιβάλ Βενετίας, βραβεύτηκε στο 1ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1960, ως μία από τις καλύτερες ελληνικές ταινίες της περιόδου 1955-1959.