Smultronstället (1957)


Αγγλικός Τίτλος: Wild Strawberries
Ελληνικός Τίτλος: Άγριες Φράουλες
Κατηγορία: Δράμα, Ρομαντική
Σκηνοθεσία: Ingmar Bergman
Σενάριο: Ingmar Bergman
Πρωταγωνιστούν: Victor Sjöström, Bibi Andersson, Ingrid Thulin, Gunnar Björnstrand
Μουσική: Erik Nordgren
Φωτογραφία: Gunnar Fischer
Μοντάζ: Oscar Rosander
Χώρα Παραγωγής: Σουηδία
Χρώμα: Ασπρόμαυρη
Διάρκεια: 91 min


Ο Ισαάκ Μποργκ, είναι ένας διάσημος ηλικιωμένος γιατρός. Η βράβευσή του από την πόλη όπου γεννήθηκε, για την συνολική προσφορά του στον χώρο της επιστήμης, γίνεται η αφορμή για να πραγματοποιήσει ένα ταξίδι με το αυτοκίνητό του από την Στοκχόλμη στην Λουντ. Στο ταξίδι τον συνοδεύει η νύφη του, η οποία αρχικά τον αντιμετωπίζει εχθρικά και του αποκαλύπτει ότι τον αντιπαθεί γιατί της θυμίζει τον άντρα της, τον οποίο έχει αποφασίσει να εγκαταλείψει καθώς έχουν προβλήματα στο γάμο τους.
Ο αλαζόνας και δύστροπος Μποργκ, που μοναδική συντροφιά των τελευταίων χρόνων της ζωής του είναι η οικιακή του βοηθός, κατά την διάρκεια του ταξιδιού, κατακλύζεται από αναμνήσεις και όνειρα που τον οδηγούν σε μια ανασκόπηση της ζωής του.
Η γνωριμία με μια παρέα τριών νεαρών, δύο αγοριών και μιας κοπέλας, του θυμίζει την πρώτη του αγάπη την Σάρα, που τελικά παντρεύτηκε τον αδελφό του. Ένα μεσήλικο ζευγάρι παντρεμένων που μισούν ο ένας τον άλλον και καυγαδίζουν συνεχώς, του θυμίζουν το δικό του αποτυχημένο γάμο.
Τέλος, η απρόσμενη ειλικρίνεια της νύφης του, η συνάντηση του με την στρυφνή, υπερήλικα μητέρα του, με τον γιο του και με άλλα άτομα που γνωρίζει και μη, τον ωθούν να αναγνωρίσει τα σφάλματα της ζωής του και τη σκληρότητα του χαρακτήρα του, και τελικά αποφασίζει να συμφιλιωθεί με τον εαυτό του και να προσεγγίσει όλους όσους είχε αγνοήσει για χάρη της δουλειάς του ή εξαιτίας του αυταρχικού του χαρακτήρα...


Όσο απλοϊκό και ισχνό φαντάζει το σενάριο στην ανάγνωσή του, ο τρόπος που ο σκηνοθέτης πραγματεύεται το θέμα και η κινηματογραφική απόδοση των όσων θέλει να πει, μας δίνει ένα αποτέλεσμα αριστουργηματικό.
Η ταινία είναι γεμάτη θαυμάσιες σκηνές, αποτυπωμένες με φαντασία, λυρισμό και πρωτοτυπία. Οι αντιθέσεις στον φωτισμό, στο κοντράστ, ακόμα και στους ήχους, διαδέχονται ακατάπαυστα η μία την άλλη, ενώ ο τρόπος που ο ιδιοφυής Bergman, σμίγει την πραγματικότητα με τα όνειρα και τις αναμνήσεις, είναι εξαιρετικός.
Η σκηνή του πρώτου ονείρου είναι μεγαλοφυής και είναι μια από τις καλύτερες στην ιστορία του κινηματογράφου, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί έναν φόρο τιμής στον μέντορα του Σουηδού σκηνοθέτη Victor Sjostrom (ο πρωταγωνιστής στην εν λόγω ταινία) και στην δημιουργία του «Η Άμαξα Φάντασμα» του 1921: ο καθηγητής  βρίσκεται ξαφνικά χαμένος σε έναν έρημο δρόμο, τα σπίτια γύρω του έχουν τις πόρτες και τα παράθυρα σφραγισμένα, ένα μεγάλο ρολόι που αντικρίζει δεν έχει δείχτες, ενώ ένας άνδρας που εμφανίζεται από το πουθενά, έχει ερμητικά κλειστά τα μάτια και το στόμα του. Ο περίεργος άνδρας καταρρέει στην μέση του δρόμου κι εκείνη την στιγμή περνάει μια άμαξα, η οποία μεταφέρει ένα φέρετρο. Το φέρετρο κατρακυλά στο οδόστρωμα και ανοίγει. Καθώς ο ηλικιωμένος γιατρός πλησιάζει κοντά, το χέρι του νεκρού τον αρπάζει και τον τραβάει προς στο φέρετρο. Ο νεκρός που βρίσκεται μέσα στο φέρετρο είναι ο ίδιος ο καθηγητής.
Απ’ το σημείο αυτό και μετά, γίνεται πλέον εμφανής ότι η σεναριακή γραμμή του Bergman στηρίζεται πάνω σε μια αλληγορία κι έτσι το υποτυπώδες ταξίδι για την βράβευση του καθηγητή, δεν είναι τίποτα άλλο από ένα ταξίδι προς τον θάνατο και η αφορμή για να αναλογιστεί την ζωή του και όσα λάθη έχει διαπράξει στο παρελθόν. Κατ’ επέκταση, οι «Άγριες Φράουλες» είναι ένας βαθύς στοχασμός στις ανθρώπινες σχέσεις, στον εγωκεντρισμό, στις αξίες, στις πίκρες και στις χαρές της ζωής, αλλά και στον θάνατο.


Συγκλονιστική είναι η ερμηνεία του Victor Sjostrom, στον ρόλο του ηλικιωμένου εγωπαθούς γιατρού ο οποίος στο βωμό της επιτυχίας και της καταξίωσης, θυσίασε τις χαρές της ζωής αδειάζοντας την ψυχή του, και τώρα κάνει το τελευταίο του ταξίδι και ταυτόχρονα μια ανασκόπηση των όσων έζησε, καθώς συμφιλιώνεται με το φόβο του θανάτου.
Πολύ καλή είναι και η Bibi Andersson, η οποία είχε συνεργαστεί πολλές φορές με τον Σουηδό σκηνοθέτη. Στην ταινία αυτή έχει διπλό ρόλο καθώς υποδύεται τη νεαρή συνταξιδιώτισσα αλλά και την πρώτη αγάπη του Borg, την Sara. Στον ρόλο της Marianne Borg, της νύφης του ηλικιωμένου γιατρού, βλέπουμε την επίσης πολύ καλή, Ingrid Thulin.
Άξια αναφοράς είναι και η εμφάνιση σε έναν μικρό ρόλο, του Max von Sydow.
Οι «Άγριες Φράουλες» ήταν η τελευταία ταινία στην οποία συμμετείχε ο 78χρονος τότε Sjostrom, δύο χρόνια περίπου πριν το θάνατό του.
Στα Σουηδικά «Smultronstället» (ο αυθεντικός τίτλος) είναι το μέρος που φυτρώνουν οι άγριες φράουλες. Στην ταινία υπάρχει μια ανάμνηση του καθηγητή κατά την οποία οι χαρακτήρες συγκεντρώνουν φράουλες. Μια ανάμνηση η οποία δημιουργεί μεγάλη συναισθηματική φόρτιση στον ήρωα και πιθανότατα ο τίτλος, συνδέεται με αυτή την σκηνή.


Σήμερα η ταινία θεωρείται “σταθμός” στην Ιστορία της 7ης Τέχνης και πολλοί την κατατάσσουν ανάμεσα στις 10 καλύτερες όλων των εποχών. Βέβαια το θέμα της ίσως για ένα νέο άνθρωπο της εποχής μας να φαντάζει ξεπερασμένο και να μην τον αγγίζει, αλλά όπως και να ‘χει, η διαχρονικότητά της είναι δεδομένη.
Έκανε πρεμιέρα στις 26 Δεκεμβρίου του 1957 και σταδιακά προβλήθηκε στις περισσότερες χώρες του κόσμου, αποσπώντας πάντα εξαιρετικές κριτικές.
Βραβεύτηκε με τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου το 1958 και με τη Χρυσή σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.
Επίσης ήταν υποψήφια για το Όσκαρ Καλύτερου Σεναρίου το 1960 και για δύο Βραβεία BAFTA από την Βρετανική Ακαδημία Κινηματογράφου.






Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας σχετικά με αυτήν την ανάρτηση