Léon: The Professional (1994)

Ελληνικός Τίτλος: Λεόν: ο Επαγγελματίας
Κατηγορία: Έγκλημα, Δράμα, Θρίλερ
Σκηνοθεσία: Luc Besson
Σενάριο: Luc Besson
Πρωταγωνιστούν: Jean Reno, Natalie Portman, Gary Oldman, Danny Aiello
Μουσική: Eric Serra
Φωτογραφία: Thierry Arbogast
Μοντάζ: Sylvie Landra
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία
Χρώμα: Έγχρωμη
Διάρκεια: 110 min / 136 min (uncut version)

Ο Léon (Jean Reno) είναι ένας επαγγελματίας δολοφόνος που έχει μάθει να ζει κρατώντας κάθε συναίσθημα μακριά από τη ζωή του.  Έφυγε από τη χώρα του, την Ιταλία, σε ηλικία 19 ετών και τώρα μένει ολομόναχος σ’ ένα μικρό διαμέρισμα στην περιοχή Little Italy, στο Μanhattan της Νέας Υόρκης. Ο καλύτερός του φίλος είναι ένα φυτό. Οι περισσότερες δουλειές του προέρχονται από ένα μαφιόζο, ιδιοκτήτη ενός Ιταλικού εστιατορίου, τον Tony (Danny Aiello).
Η Mathilda (Natalie Portman) είναι ένα 12χρονο κορίτσι που ζει στο διπλανό διαμέρισμα από του Léon, με την οικογένειά της, μια οικογένεια προβληματική από πολλές απόψεις. Ο πατέρας της κρύβει στο σπίτι τους ναρκωτικά για λογαριασμό μιας ομάδας διεφθαρμένων αστυνομικών.
Αρχηγός τους είναι ο Norman Stansfield (Gary Oldman), ένας αρκετά βίαιος άνθρωπος ο οποίος όταν ανακαλύπτει ότι ο πατέρας της Mathilda κρατάει ένας μέρος από τα ναρκωτικά για λογαριασμό του, οδηγεί την ομάδα του στο σπίτι τους και σκοτώνει όλη της την οικογένεια. Η μικρή Mathilda θα γλιτώσει, καθώς εκείνη την ώρα έλειπε για ψώνια.
Γυρνώντας σπίτι και συνειδητοποιώντας τι έχει συμβεί, μην έχοντας άλλη επιλογή, χτυπάει την πόρτα του Léon, αφού ο Stansfield με την ομάδα του ήταν ακόμη εκεί και ψάχνουν να την βρουν. O Léon, έχοντας καταλάβει τι έχει συμβεί, θα ανοίξει την πόρτα διστακτικά και θα πάρει τη Mathilda υπό την προστασία του.
Όταν η Mathilda θα ανακαλύψει ότι ο Léon είναι εκτελεστής θα του ζητήσει να τη διδάξει τα μυστικά της δουλειάς του, ώστε να εκδικηθεί το θάνατο της οικογένειάς της. Σε αντάλλαγμα, εκείνη θα καθαρίζει, θα τον περιποιείται και θα τον μάθει γραφή και ανάγνωση...

Ο Luc Besson, γράφοντας το σενάριο και σκηνοθετώντας απλά, καταφέρνει και φτιάχνει μια ταινία για όλα τα γούστα, ποιοτική αλλά και ταυτόχρονα πολύ διασκεδαστική, προβάλλοντας την ιδιότυπη σχέση ανάμεσα σ’ ένα πληρωμένο εκτελεστή και ένα νεαρό κορίτσι μέσα από άγριες σκηνές βίας, πνιγμένες στο αίμα, αλλά και μέσα από σκηνές που πλημμυρίζουν από τρυφερότητα, ανθρωπιά και συγκίνηση. Ανάμεσα στο παράξενο ζευγάρι των πρωταγωνιστών δημιουργείται μια σχέση στοργής και αγάπης που άλλοτε παραπέμπει σε σχέση πατέρα-κόρης και άλλοτε σε σχέση εραστή-ερωμένης.
Η φωτογραφία, το μοντάζ, ο ήχος και όλα τα υπόλοιπα τεχνικά χαρακτηριστικά της ταινίας είναι άψογα και συνδράμουν καθοριστικά στο ολικό αποτέλεσμα.
Άξια ιδιαίτερης αναφοράς είναι η υποβλητική μουσική του Eric Serra, που ιδίως στις κρίσιμες στιγμές όπου η αγωνία φτάνει στο ζενίθ, κλέβει την παράσταση. Το φινάλε είναι συγκλονιστικό και αφήνει στον θεατή μια θλιμμένη και γλυκιά αίσθηση υπό το άκουσμα του "Shape of my Heart" του Sting.

Οι χαρακτήρες της ταινίας είναι μοναδικοί.
Εξαιρετικός ο Jean Reno στον ρόλο του αδίστακτου επαγγελματία δολοφόνου που ζει απομονωμένος, κλεισμένος στον εαυτό του και παρουσιάζει την εικόνα ενός ανθρώπου λιγομίλητου χωρίς συνειδησιακούς φραγμούς και ιδιαίτερη εκτίμηση στην ανθρώπινη ζωή. Ωστόσο, όταν στην ζωή του εισβάλλει απρόσκλητη η μικρή Matilda, αλλάζει και βγάζει από μέσα του τα συναισθήματά που είχαν κρυφτεί λόγω των τραυματικών του εμπειριών του παρελθόντος. Ο Jean Reno καταφέρνει και προκαλεί εντύπωση μένοντας στην μνήμη του θεατή ως Léon, όχι μόνο για την ερμηνευτική του προσέγγιση αλλά και για το στυλ του και την παρουσία του.
Η 14χρονη τότε Natalie Portman, στο κινηματογραφικό της ντεμπούτο, ίσως να είναι ο σημαντικότερος χαρακτήρας της ταινίας και δείχνει με τον καλύτερο τρόπο την μεγάλη υποκριτική της ικανότητα, ερμηνεύοντας εξαιρετικά μια παράξενη τραγική παιδική φιγούρα και αποδίδοντας άψογα όλα τα συναισθήματα, δικαιολογεί επάξια την μέχρι τώρα επιτυχημένη καριέρα της.
Μοναδικός είναι και ο Gary Oldman στο ρόλο του ψυχωτικού, διεφθαρμένου αρχηγού της Δίωξης Ναρκωτικών, σε μια ερμηνεία που του χάρισε τον τίτλο ενός από τους μεγαλύτερους κακούς στην ιστορία του κινηματογράφου -παρά το γεγονός ότι από μια πολύ μικρή μερίδα κριτικών χαρακτηρίστηκε ως γελοία.

Τα γυρίσματα της ταινίας διήρκησαν τρεις μήνες και το μεγαλύτερο μέρος των εσωτερικών πλάνων έγινε στη Γαλλία, ενώ η υπόλοιπη ταινία γυρίστηκε στο Manhattan, στη Νέα Υόρκη. Η τελική σκηνή στο σχολείο γυρίστηκε στο Stevens Institute of Technology στο Hoboken, του Νιου Τζέρσεϋ.
Η ταινία έγινε αποδεκτή με πολύ καλές κριτικές και θεωρείται από αρκετούς η καλύτερη ταινία του Besson.
Εισπρακτικά κινήθηκε πολύ καλά αποφέροντας συνολικά 45.284.974 δολάρια σε όλο τον κόσμο, με έναν προϋπολογισμό 16 εκατομμύρια δολάρια.
Το 1996, κυκλοφόρησε στη Γαλλία μια νέα έκδοση της ταινίας, που περιείχε 25 επιπλέον λεπτά υλικού. Το υλικό αυτό περιελάμβανε σκηνές από την εκπαίδευση της μικρής και άλλα πλάνα τα οποία επικεντρωνόντουσαν κυρίως στη σχέση του Léon και της Mathilda.
Ο Besson είχε δηλώσει ότι αυτή η έκδοση της ταινίας ήθελε να προβληθεί εξαρχής, αλλά λόγω των αποδοκιμασιών που είχαν ακουστεί στις εν λόγω σκηνές, κατά την προβολή της ταινίας που είχε γίνει πριν την επίσημη πρεμιέρα στο Los Angeles, σε επιλεγμένο κοινό, προτίμησε να προχωρήσει την διανομή της ταινίας στις αίθουσες με την "κομμένη" έκδοση.