Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb (1964)

Ελληνικός Τίτλος: S.O.S Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα
Κατηγορία: Κωμωδία, Θρίλερ
Σκηνοθεσία: Stanley Kubrick
Σενάριο: Stanley Kubrick, Terry Southern, Peter George (μυθιστόρημα)
Πρωταγωνιστούν: Peter Sellers, George C. Scott, Sterling Hayden, Slim Pickens
Μουσική: Laurie Johnson
Φωτογραφία: Gilbert Taylor
Μοντάζ: Anthony Harvey
Χώρα Παραγωγής: ΗΠΑ
Χρώμα: Ασπρόμαυρη
Διάρκεια: 95 min

Ένας μανιώδης αντικομουνιστής Στρατηγός ο Τζακ Ρίπερ, είναι διοικητής μιας αμερικανικής αεροπορικής βάσης. Ο Ρίπερ αποφασίζει ότι ο πόλεμος είναι μια πολύ σημαντική υπόθεση και δεν μπορεί να μένει στα χέρια των πολιτικών. Έτσι εκμεταλλευόμενος ένα απόρρητο σχέδιο επίθεσης με πυρηνικά όπλα εναντίον της Ρωσίας, για το οποίο δεν απαιτείται η έγκριση του προέδρου των ΗΠΑ, στέλνει ένα βομβαρδιστικό Β52 της δικαιοδοσίας του, να βομβαρδίσει με πυρηνικούς πυραύλους συγκεκριμένους, στρατηγικούς στόχους της Σοβιετικής Ένωσης. Στη συνέχεια σφραγίζει το στρατόπεδο του και κλείνει όλες τις διόδους επικοινωνίας με το αεροσκάφος ώστε να μην μπορεί κανείς να ανακαλέσει την επίθεση.
Οι υπεύθυνοι της αμερικάνικης κυβέρνησης, πληροφορούμενοι το γεγονός, καλούν έκτατο πολεμικό συμβούλιο και προσπαθούν να επικοινωνήσουν με τη Σοβιετική Ένωση ώστε
να ανατραπεί ο επικείμενος πυρηνικός πόλεμος. Οι υπεύθυνοι των δύο χωρών επικοινωνούν μεταξύ τους και έρχονται σε συμφωνία αλλά δεν κατορθώνουν να ανατρέψουν την καταστροφή καθώς, αποκαλύπτεται ότι η Σοβιετική ένωση  έχει κατασκευάσει ένα υπολογιστή ό οποίος είναι προγραμματισμένος να πυροδοτήσει πυρηνική αντεπίθεση, ένα σχέδιο ολοκληρωτικής καταστροφής του πλανήτη, στην περίπτωση που θα δεχθεί επίθεση.
Ο πρώην Ναζί και νυν ειδικός σύμβουλος επί θεμάτων πυρηνικού εξοπλισμού των ΗΠΑ, Dr.Strangelove, καλείται να δώσει την ύστατη λύση...

Το σενάριο είναι βασισμένο στο βιβλίο «Red Alert» του Peter George,  που κυκλοφόρησε το 1958. Το βιβλίο αυτό ήταν ένα δραματικό θρίλερ το οποίο αντιμετώπιζε με πολύ σοβαρό τρόπο την εύθραυστη ισορροπία που είχε δημιουργηθεί ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ένωση εξαιτίας των πυρηνικών όπλων και την πιθανότητα αμοιβαίας ολικής καταστροφής, εάν ξεκινούσε κάποια πολεμική σύγκρουση ανάμεσα στα δύο κράτη.
Ο Kubrick αγόρασε τα δικαιώματα του βιβλίου με σκοπό να δημιουργήσει ένα φιλμ θρίλερ που να βασίζεται πάνω σε αυτό το θέμα. Καθώς όμως έγραφε το σενάριο διαπίστωσε ότι έπρεπε διαρκώς να καλύπτει παραλογισμούς και οξύμωρα στοιχεία που μετέτρεπαν το σενάριο από σοβαρό σε κωμωδία. Έτσι πήρε τελικά την απόφαση, να μετατρέψει το επικείμενο φιλμ σε πολιτική σάτιρα και μαύρη κωμωδία.

Όπως σε όλες τις ταινίες του Kubrick, έτσι κι εδώ όλα είναι άψογα: η σκηνοθεσία, η φωτογραφία, το μοντάζ, ο φωτισμός, η μουσική κλπ. Αυτό όμως που πραγματικά τα επισκιάζει όλα, είναι η ανεπανάληπτη ερμηνεία του Peter Sellers σε ένα τριπλό ρόλο -πρότυπο στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου.
Ο Sellers ενσωματώνει τους χαρακτήρες των Dr. Strangelove, του Προέδρου των ΗΠΑ και του Λοχαγού Mandrake. Ο πρώτος χαρακτήρας είναι δείγμα της χιτλερικής μεγαλομανίας, ο δεύτερος αναπαριστά έναν πρόεδρο ο οποίος είναι υποχείριο των στρατηγών του και ο τρίτος ένα Βρετανό, στρατιωτικό σύμβουλο, ο οποίος είναι ο μόνος που μιλάει τη φωνή της λογικής.
Ο Sellers επρόκειτο αρχικά να παίξει και τέταρτο ρόλο, αυτόν του Ταγματάρχη "King" Kong, αλλά ένα μικροατύχημα τον ανάγκασε να παραιτηθεί από αυτό και ο ρόλος δόθηκε στον Slim Pickens που τον ερμήνευσε εκπληκτικά.
Εξαιρετικοί είναι επίσης οι George C. Scott (στρατηγός Turgidson) και Sterling Hayden (στρατηγός Ripper).

Ένα αξιοσημείωτο στοιχείο της ταινίας είναι τα αναρίθμητα σεξουαλικά υπονοούμενα που εμπεριέχει. Πλήθος φαλλικών συμβολισμών και η μοναδική γυναικεία παρουσία (Tracy Reed) παρουσιάζεται σαν το στερεότυπο της σέξι γραμματέας που έχει ερωτική σχέση με το προϊστάμενο της και δεν διαθέτει καμία άλλη ικανότητα. Επίσης στο σχέδιο για τη διαιώνιση του έθνους, οι γυναίκες που θα επιλεχθούν να διασωθούν οφείλουν να είναι όμορφες και η αντιστοιχία θα είναι δέκα γυναίκες για κάθε άντρα. Είναι φανερότατο ότι ο Kubrick συνδέει άμεσα την επιθετικότητα και τον πόλεμο με την ανδρική σεξουαλικότητα.
Αρχικά είχε αποφασιστεί η ταινία να τελειώνει με μια σκηνή τουρτοπόλεμου, που θα διεξαγόταν μέσα στην αίθουσα συσκέψεων. Όμως πριν την ολοκλήρωση των γυρισμάτων, έγινε το τραγικό συμβάν της δολοφονίας του Κένεντυ. Ο σκηνοθέτης και οι παραγωγοί θεώρησαν ότι η σκηνή αυτή δήλωνε ασέβεια προς την μνήμη του νεκρού καθώς, έδειχνε τον πρόεδρο της Αμερικής να τρώει μια τούρτα στο κεφάλι κι έτσι, αν και η σκηνή είχε ολοκληρωθεί, δεν συμπεριλήφθηκε στο μοντάρισμα.

Άκρως διασκεδαστική, εφιαλτική, καυστική, ειρωνικότατη, γεμάτη κωμικοτραγικές καταστάσεις, αναμφισβήτητα είναι μια από τις καλύτερες ταινίες του Kubrick και ίσως η καλύτερη μαύρη πολιτική κωμωδία όλων των εποχών.
Στη λίστα με τις 100 καλύτερες ταινίες του Αμερικάνικου κινηματογράφου βρίσκεται στη θέση 39, ενώ στη λίστα της IMDb στη θέση 35.
Ήταν υποψήφια για 4 Όσκαρ, κέρδισε ένα βραβείο BAFTA και συμμετείχε σε πλήθος άλλων διαγωνισμών όπου αποκόμισε πολλές διακρίσεις.