Night of the Living Dead (1968)


Ελληνικός Τίτλος: Η νύχτα των Ζωντανών Νεκρών
Κατηγορία: Τρόμου
Σκηνοθεσία: George Romero
Σενάριο: John Russo, George Romero
Πρωταγωνιστούν: Duane Jones, Judith O'Dea, Karl Hardman
Φωτογραφία: George Romero
Μοντάζ: George Romero
Χώρα Παραγωγής: ΗΠΑ
Χρώμα: Ασπρόμαυρη
Διάρκεια: 96 min


Μία από τις πιο κλασικές ταινίες τρόμου. Μια ταινία σταθμός, που οι νεαροί, σχεδόν ερασιτέχνες τότε δημιουργοί της, με την άπλετη φαντασία τους, το ταλέντο τους, και με ελάχιστα χρήματα, κατόρθωσαν να δημιουργήσουν μια νέα σχολή και άνοιξαν καινούργιους δρόμους στην ιστορία και στην θεματολογία του κινηματογραφικού τρόμου, επηρεάζοντας εκατοντάδες μεταγενέστερες παραγωγές του είδους.
Μέχρι τότε τα “κινηματογραφικά ζόμπι” είχαν εμφανιστεί συχνά σε προγενέστερες ταινίες, με αρχή γενομένης το 1932 και την ταινία «White Zombie» με πρωταγωνιστή τον Bela Lugosi. Σε αυτές τους τις εμφανίσεις τα ζόμπι, παρουσιάζονταν σαν άνθρωποι οι οποίοι είχαν δεχθεί ένα είδος μετάλλαξης εξαιτίας βουντού ή γενικότερα, μαγικών επιρροών. O Romero υπήρξε ο πρώτος κινηματογραφικός δημιουργός που τους έδωσε τον τίτλο των “Ζωντανών Νεκρών” και την εικόνα και τα χαρακτηριστικά στοιχεία εκείνα (αργοκίνητα, φρικιαστικά, ανθρωποειδή πλάσματα, με ακόρεστη πείνα για σάρκα, κλπ) που υιοθέτησαν όλες οι υπόλοιπες, κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές, μέχρι και σήμερα.
Αν και στην ταινία συναντάμε αρκετά ερασιτεχνικά στοιχεία, φτωχά σκηνικά και, με μικρές εξαιρέσεις μέτριες ερμηνείες από το καστ, υπάρχουν και στοιχεία άξια αναφοράς όπως ο ακατάπαυστος ρυθμός, από το πρώτο κιόλας λεπτό, και η σκοτεινή και αποπνικτική ατμόσφαιρα που κυριαρχεί και μεταφέρει στον θεατή το συναίσθημα του τρόμου και μιας πραγματικής απειλής.


Η ιστορία είναι απλή: μετά από ένα διαστημικό ατύχημα, σε μια μικρή επαρχιακή πόλη των ΗΠΑ, οι άταφοι νεκροί ζωντανεύουν. Ο μοναδικός τρόπος για να επιβιώσουν είναι να τραφούν με σάρκα. Όσοι από τους φυσιολογικούς ανθρώπους τραυματίζονται από αυτά τα αλλόκοτα πλάσματα, μεταλλάσσονται και αυτοί, ακολουθώντας με την σειρά τους τούς υπολοίπους. Έτσι, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, ο αριθμός των αιμοβόρων απειλητικών πλασμάτων αυξάνεται ραγδαία.
Μια μικρή ομάδα ανθρώπων, αποτελούμενη από εφτά άτομα, στην προσπάθειά τους να διασωθούν, ταμπουρώνονται σε μια μοναχική αγροικία, περιμένοντας κάποια βοήθεια απ’ έξω. Κι ενώ δεκάδες από τα πεινασμένα για σάρκα πλάσματα, τους πολιορκούν προσπαθώντας να αρπάξουν την λεία τους, μέσα στο σπίτι η κατάσταση που επικρατεί είναι έκρυθμη καθώς, ο φόβος, η αγωνία, το ένστικτο της επιβίωσης, αλλά και η διαφορετικότητα των απόψεων σχετικά με το πώς θα αντιμετωπισθεί το πρόβλημα, οδηγεί τα απεγνωσμένα μέλη της ομάδας σε ακραίες συγκρούσεις…


«Η νύχτα των Ζωντανών Νεκρών» είναι μία ταινία η οποία μπορεί να αναλυθεί και να ερμηνευθεί με δύο εντελώς διαφορετικά σκεπτικά. Στην πρώτη περίπτωση, σε ψυχαγωγικό επίπεδο, πρόκειται για μια ταινία τρόμου, πολύ πρωτότυπη για την εποχή της καθώς περιέχει αρκετή δράση, αγωνία, τρόμο, και πολλά στοιχεία από αυτά που σήμερα συναντάμε στις ταινίες που ανήκουν στο είδος “splatter” (ωμή βία και πολύ αίμα, με ανατριχιαστικές και σιχαμερές για κάποιους σκηνές).
Με μια πιο ώριμη αποσαφήνιση του σεναρίου, των διαλόγων και αρκετών σκηνών, ανακαλύπτουμε ότι πρόκειται για μια αλληγορία με χαρακτηριστικότατους συμβολισμούς. Το σπίτι με τους επτά εγκλωβισμένους ήρωες, αποτελεί μια μικρογραφία ενός κοινωνικού συνόλου που απειλείται με εξαφάνιση λόγω άκρως επικίνδυνων εξωτερικών παραγόντων. Οι ήρωες είναι τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους όσο διαφορετικοί είναι και οι άνθρωποι μιας σημερινής κοινωνίας. Οι ήρωες για να σωθούν θα πρέπει να συνεργαστούν μεταξύ τους στο απόλυτο, άσχετα την κοινωνική τους θέση, την ηλικία τους, το φύλο τους ή το χρώμα τους. Άλλωστε, δεν πρέπει να είναι και τόσο τυχαία η επιλογή του Romero να δώσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε έναν πρωτοεμφανιζόμενο Αφροαμερικάνο ηθοποιό, την εποχή που αυτό συνέβαινε πολύ σπάνια στις αμερικάνικες ταινίες, αφού κυριαρχούσε ακόμα ο ρατσισμός.
Άλλος σημαντικός συμβολισμός είναι το γεγονός ότι, η μόνη επαφή των εγκλωβισμένων με τον έξω κόσμο είναι μία τηλεόραση. Αυτό δείχνει την εξάρτηση του σύγχρονου ανθρώπου στα ΜΜΕ.
Εντυπωσιακή και πλέον κλασική είναι η σκηνή από το ελικόπτερο, η οποία απεικονίζει από ψηλά τους νεκροζώντανους και τους πολίτες που τους καταδιώκουν. Τα θύματα και οι θύτες, οι κυνηγοί και οι καταδιωκόμενοι, από ψηλά είναι ίδιοι. Άξιο αναφοράς είναι και το απρόβλεπτο, δυσοίωνο και ίσως, πεσιμιστικό φινάλε, που μάλλον εκπλήσσει τον θεατή και τον ωθεί να δώσει μια δική του ερμηνεία.


«Η νύχτα των Ζωντανών Νεκρών» έκανε πρεμιέρα στις κινηματογραφικές αίθουσες την 1η Οκτωβρίου 1968, δημιουργώντας πολύ μεγάλη αίσθηση στο κοινό και διχογνωμία στους κριτικούς.
Τα γυρίσματα της ταινίας πραγματοποιήθηκαν στο Πίτσμπουργκ, με κόστος παραγωγής μόλις 114.000 δολάρια καθώς, οι περισσότεροι από τους συντελεστές της ήταν ερασιτέχνες και ο Romero, πέρα από την σκηνοθεσία και την συνεισφορά του στο σενάριο, ανέλαβε το μοντάζ, την φωτογραφία και πλήθος άλλων εργασιών. Ακόμα και η μουσική επένδυση της παραγωγής έγινε με μουσικά αποσπάσματα από παλιότερες ταινίες που ανήκαν στο στούντιο της WRS. Παρόλα αυτά, η εισπρακτική της επιτυχία ήταν τεράστια καθώς, απέφερε 12 εκατομμύρια δολάρια στην αμερικάνικη αγορά και 18 εκατομμύρια διεθνώς.
Σήμερα η ταινία θεωρείται κλασική και έχει επιλέγει από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου για τη διατήρηση στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου, ως ταινία «πολιτιστικής, ιστορικής και αισθητικής σημασίας».
Το 1986 η ταινία επανεπεξεργάσθηκε και κυκλοφόρησε έγχρωμη σε μορφή βιντεοκασέτας. Από τότε το φιλμ, δέχτηκε κι άλλες επεξεργασίες, από διάφορες εταιρίες, ενώ μέχρι σήμερα έχουν κυκλοφορήσει και αρκετά ριμέικ.
Ο εμπνευστής και δημιουργός George Romero, από το 1978 έως το 2010 σκηνοθέτησε άλλες πέντε ταινίες με πρωταγωνιστές τα φρικιαστικά, σαρκοβόρα πλάσματα που ακούν στο όνομα “ζόμπι”.